“người lao động” lại là vấn đề nan giải. Không ai biết được
rằng mỗi thành công lại chứa đựng những rủi ro tiềm ẩn. Cùng
với sự phát triển những sai lầm tiềm ẩn trong hệ thống đó
bắt đầu xuất hiện. Việc kinh doanh mở rộng tới mức mà chủ
lao động phải thuê rất nhiều công nhân đến độ ông ta không
thể biết hết tên của họ.
Tuy nhiên, điều này không có gì đáng buồn mà thực ra là đáng
vui. Nhưng tình hình dẫn tới một hệ thống xã hội phi nhân tính
trong đó người công nhân trở thành điều gì đó không giống một
con người mà chỉ đơn thuần là một bộ phận trong hệ thống đó.
Tất nhiên, không ai tin rằng người ta chủ tâm tạo ra tiến trình vô
nhân tính này. Nó chỉ đơn giản là xuất hiện, âm ỉ ngay từ thời kỳ
đầu tiên của hệ thống sản xuất, nhưng không ai nhìn nhận và
biết trước được. Chỉ có sự phát triển bất thường và đột ngột mới
khiến người ta nhận ra được tiến trình này.
Hãy xem xét quan niệm về sản xuất công nghiệp. Đó là gì
vậy? Ý tưởng thực sự của hoạt động sản xuất không phải là để
kiếm tiền mà là sự thể hiện mong muốn phục vụ cho toàn xã
hội, nhân rộng những ý tưởng hữu ích bởi có hàng ngàn người
cần đến nó, cũng như hàng ngàn ý tưởng cần được triển khai.
Xây dựng hệ thống sản xuất làm ra sản phẩm có chất lượng
tốt, đặt sản xuất trên một nền tảng sao cho nó mang lại những
phương thức mở rộng và xây dựng thêm nhiều cửa hiệu, sao cho sản
xuất thêm được nhiều mặt hàng hữu ích hơn nữa, mới là mục đích
đích thực của sản xuất công nghiệp. Việc kiếm lời nhờ hoạt động
đầu cơ chứ không nhờ lao động chân chính mới là một sự phủ nhận
mục đích thực sự của sản xuất. Những kẻ thiển cận không thể biết
được rằng việc kinh doanh quan trọng hơn lợi ích cá nhân. Kinh
doanh là một quá trình cho và nhận, tồn tại và cùng tồn tại, là sự
