Sự xuất hiện các máy và thiết bị đóng giày khiến các thợ giày
thủ công phải mất việc. Nhưng trong thời kỳ mà giày còn sản xuất
thủ công thì chỉ có những người khá giả mới có nổi một hai đôi, còn
hầu hết người lao động phải đi chân trần trong những ngày hè
nóng bỏng. Bây giờ thì ai cũng có giày để đi và ngành đóng giày là
một ngành làm ăn rất phát đạt. Mỗi khi anh khiến cho một người
có thể làm công việc của cả hai người thì anh đã góp phần làm cho
đất nước anh thêm giàu có và ở đó sẽ lại có thêm công việc mới và
tốt hơn cho người đã bị mất việc. Nếu như sự thay đổi cơ cấu
ngành nghề trong xã hội diễn ra đồng loạt và nhanh chóng thì việc
giải quyết cho những người bị mất việc quả là một vấn đề.
Tuy nhiên, sự thay đổi trên lại diễn ra rất từ từ. Kinh nghiệm
của chúng tôi cho thấy rằng khi một người bị mất việc do
công việc của anh ta bị thay thế bằng công việc hiện đại
hơn thì anh ta luôn có thể tìm được một công việc khác. Tôi
thấy những gì xảy ra trong xưởng chúng tôi đều xảy ra ở nơi khác,
trong những ngành khác. Ngày nay số lượng công nhân làm trong
các nhà máy sản xuất thép đông hơn nhiều so với thợ thủ công sản
xuất thép ngày trước. Đây là một xu hướng tất yếu không thể
tránh được. Nếu ai không nắm được điều này thì đó là người hoàn
toàn không biết nhìn xa trông rộng.
Nguời ta cũng hỏi chúng tôi về vấn đề bão hoà: “Khi nào các
ông sẽ sản xuất tới mức quá thừa? Khi nào sẽ sản xuất đến mức
số xe nhiều hơn số người muốn mua chúng?”. Chúng tôi tin
rằng có thể sẽ tới một lúc nào đó hàng hoá được sản xuất ra rẻ và
nhiều tới mức khủng hoảng sản xuất thừa có thể thực sự xảy ra. Tuy
nhiên, theo chúng tôi thì chúng ta không nên lo vì điều đó, mà nên
đón đợi nó với tâm lý hoàn toàn thoả mãn. Vì chẳng còn gì hạnh phúc
bằng khi mà mọi người trên thế giới này đều có được tất cả
những gì họ muốn.
