(1) Ở các nước phương Tây, để tang người thân người ta mặc quần áo màu
đen.
(1) Cơ quan hành chính của một thành phố.
(2) Người giữ cửa và đưa khách vào ra ở các nha môn, dinh thự.
(3) Những người có chức vụ đại diện cho chính quyền đeo băng màu quốc
kì.
(4) Cũng thường gọi theo tiếng Pháp là hoa 'păngxê'.
(5) Cũng thường gọi theo tiếng Pháp là hoa 'macgorit”.
(1) Việc thật đã xảy ra ở Tôrinô đêm 27 tháng giêng năm 1880.
(2) Banbô là tên một người yêu nước Ý, bá tước Banbô, sinh ở Torino, một
trong những lãnh tụ của phong trào Phục sinh \- Risorgimento \- đòi độc
lập, thống nhất cho nước Ý, dẫn đến Cách mạng 1848. Để vận động quần
chúng, Banbô đã viết tập sách nổi tiếng và có tác động rất lớn là Những
mối hi vọng của nước Ý \- Speranze d'ltalia (1844).
(1) Appeninô là mạch núi chạy suốt nước Ý. Anđetx là mạch núi chạy suốt
bề dài của châu Nam Mỹ. Đây là truyện cậu bé từ nước Ý sang tận Nam
Mỹ tìm mẹ.
(2) Giênôva, thủ phủ của xứ Ligiria, quê hương của tác giả De Amicis, là
một hải cảng lớn của đất Ý, từ thời Trung cổ đã buôn bán thịnh vượng vào
hạng nhất châu Âu, cạnh tranh với Vênêzia, thuyền buôn đi khắp nơi; nhiều
nhà hàng hải nổi tiếng trong lịch sử quê ở đấy, như Côlômbô người tìm ra
châu Mỹ.
(3) Buênôt Airetx ở Nam bán cầu, các mùa ngược lại chúng ta, tháng năm
là cuối thu bắt đâu sang đông, là mùa mưa, 'buổi rạng đông rực rỡ' như thế
này thật là hãn hữu!
(4) Senor, tiếng Tây Ban Nha nghĩa là ngài, dùng đế đặt trước họ tên những
người mà người ta tôn trọng.
(5) Tiếng Tây Ban Nha nghĩa là: Ôi! Tội nghiệp cậu bé! Cụ già buột miệng
nói ra bằng tiếng Tây Ban Nha là tiếng mẹ đẻ của mình.
(6) Một dặm là 4.444m, một trăm dặm là gần 445 km.
7) Nghĩa là 'Cửa sông' bằng tiếng Tây Ban Nha.
(8) Nghĩa là 'từ biệt', ông cụ lại nói tiếng Tây Ban Nha xen với tiếng Ý.