CHU VĂN AN
(1292 - 1370)
Bậc thầy muôn đời
T
riều Trần khởi nghiệp từ những vị vua anh hùng chiến thắng quân Nguyên
Mông hung bạo, đã dựng nên một thời đại huy hoàng, thịnh trị. Nhưng đến
đời vua thứ bảy là Trần Dụ Tông thì bắt đầu suy vi.
Thực ra khi còn trẻ, được sự kèm cặp của Thượng hoàng Trần Minh
Tông, ông vua này cũng tỏ ra thông minh, tài trí, chăm lo cho dân, trọng
dụng người tài. Nhưng sau khi Thượng hoàng qua đời, Dụ Tông sinh ra ăn
chơi trác táng. Đại Việt sử ký chép: "Có lần nhà vua đi chơi đêm, đến canh
ba mới về, khi về đến sông Chủ Gia (Bắc Ninh) bị mất cả ấn báu gươm
quý". Dụ Tông còn sai người đắp núi giả hồ lớn đổ nước biển vào bắt cá sấu
nuôi chơi.
Thuở nhỏ, nhà vua từng suýt bị chết đuối, may nhờ có Trâu Canh, viên
tướng Nguyên Mông theo hàng nhà Trần châm cứu cho mới sống được. Lớn
lên, vua mắc chứng vô sinh. Nhà vua nghe lời xúi của Trâu Canh, uống mật
trẻ con và thông dâm với chị gái hòng chữa khỏi bệnh. Xung quanh vua là
đám gian thần như Bùi Khoan, Trần Ngô Lang... chỉ tìm mọi cách xiểm nịnh
mua vui cho vua, gièm pha các bậc trung thần. Triều đình không ai dám can
ngăn. Hoặc giả có ai dám liều lên tiếng thì lập tức bị hại. Cho nên bá quan lo
sợ, triều đình ngả nghiêng, nhân dân oán thán.
"Đâm mấy tháng gian bút chẳng tà"
Hiếm khi vua Dụ Tông thiết triều. Hôm ấy, sau nhiều ngày đắm say tửu
sắc, vua mới gượng ra ngự. Sau vài lời hiểu dụ, thấy hai hàng văn võ bá
quan đứng im, vua cất tiếng:
