với nơi ở, còn đàn ông thì muốn xây dựng đường. Và lẽ dĩ nhiên những
người đứng đầu là phụ nữ đầu tư cho nước uống nhiều hơn, và cho đường sá
ít hơn.
Những nghiên cứu tiếp theo ở các địa phương khác đã chỉ rõ rằng người
đứng đầu là phụ nữ gần như lúc nào cũng mang lại sự khác biệt. Với cùng
một nguồn ngân sách hạn hẹp, phụ nữ có vẻ làm được nhiều việc hơn so với
đàn ông, cũng như ít nhận hối lộ hơn theo số liệu ghi nhận được. Tuy nhiên
lần nào chúng tôi trình bày kết quả khảo sát này ở Ấn Độ cũng nhận ý kiến
phản đối. Có người từng đích thân đến một ngôi làng, trò chuyện với một
pradhan là phụ nữ dưới sự giám sát của chồng bà. Họ tận mắt thấy những tờ
áp phích vận động tranh cử trong đó hình ảnh của chồng ứng cử viên thậm
chí còn nổi bật hơn hình của chính ứng cử viên. Những người phản bác đó
không sai. Chúng tôi cũng từng có những cuộc trò chuyện như thế, cũng
từng thấy những tờ áp phích như thế. Buộc phụ nữ phải trở thành các nhà
lãnh đạo chính trị không phải là một cuộc cách mạng tức thời như đôi khi ta
vẫn tưởng. Không phải một sớm một chiều mà phụ nữ có thể mạnh mẽ xông
pha nắm lấy vai trò lãnh đạo và cải cách địa phương nơi mình sinh sống.
Phụ nữ được bầu thường phải có mối quan hệ từ trước với ai đó trong lĩnh
vực chính trị. Họ ít khi dám đứng ra làm chủ tọa cũng như ít phát biểu mỗi
khi họp hành. Họ cũng ít được học hành đàng hoàng, ít có cơ hội va chạm
với các vấn đề chính trị. Nhưng bất chấp tất cả những điều đó, bất chấp định
kiến mà hàng ngày họ đang phải đối mặt, nhiều phụ nữ vẫn đang âm thầm
giành lấy vai trò của mình.
Xóa nhòa ranh giới sắc tộc
Cuối cùng chúng tôi sẽ xét đến vai trò của sắc tộc trong việc bầu cử. Người
ta tin rằng bầu cử có nguy cơ bị tác động bởi tư tưởng địa phương hẹp hòi.
Cụ thể là ứng cử viên thuộc sắc tộc chiếm đa số sẽ giành chiến thắng bất kể
là bản thân người đó có năng lực hay không.
Để đo lường lợi thế về mặt chính trị bắt nguồn từ định kiến sắc tộc, Leonard
Wantchekon, nhà khoa học chính trị thuộc trường Đại học New York và cựu
