đối với Liddell Hart, tiếng tăm lừng lẫy khắp thế giới, thì đây là mấy hàng
nói về Tướng Erich von Manstein mà ông cho là tác giả kế hoạch Sedan :
"Ông có ý tưởng hướng trục tấn công chính tới Ardennes... Quan niệm táo
bạo đó khiến thượng cấp của ông hoảng sợ... Thấy khó thuyết phục được họ,
ông bèn nắm lấy cơ hội trình bày ý kiến của ông cho Hitler, thì Hitler chịu
liền...". Nếu chịu khó xem lại và đối chiếu với những con số và ngày tháng
chính xác mà tôi đã đan cử trong đoạn sơ lược cuốn sách này, người ta sẽ
thấy nhà phê bình quân sự nổi tiếng đã giải quyết vấn đề một cách nông nổi
là chừng nào.
Chắc hẳn Hitler không phải là một nhà lãnh đạo chiến tranh hoàn toàn
và đầy đủ - thực ra loại người đó chẳng bao giờ có cả. Nhưng ông ta không
phải chỉ là một tay tập sự trong lãnh vực quân sự. Vừa thoát khỏi một cơn
mê dài, Jodl và Keitel đã có thể đánh giá một cách hơi quá nhiệt thành cái
thiên tài của Fuhrer, nhưng cái phản ứng từ đó gây ra đã đi rất xa vào chiều
hướng sai lầm.
Người ta đang đứng trước một trường hợp lạ thường về thiên khiếu.
Thiên khiếu đó phù hợp hoàn toàn với nhân vật. Con người đó, từ lúc nhận
thức được về mình, đã chỉ sống để thống trị, tất nhiên đã tìm kiếm, trong
nghệ thuật quân sự, sự nảy nở của các bản năng của mình và phương cách
để đạt được các mục đích của mình. Cuốn sách đầu tiên mà ông ta đọc là
lịch sử của chiến tranh Pháp - Đức năm 1870, một gói cũ kỹ gồm nhiều tập
in dần có minh họa và được đóng lại bằng những sợi chỉ mà ông đã nhìn
thấy ở trong cùng trong kẹt chiếc tủ ăn vào tường trong ngôi nhà của cha
ông. Ông đã mài miệt đọc cuốn sách đến nỗi mất cả ý thức về thực tại. Ông
đã nói về mình : "Tôi luôn luôn là một người lính. Sự nghiệp của tôi chỉ có
thể hiểu được, nếu người ta cho nó một ý nghĩa quân sự". Ồng còn nói :
"Quyết định khó khăn nhứt của đời tôi là khi tôi nhứt định từ bỏ quân đội đễ
trở thành chính khách hồi 1919".
Lời quả quyết cuối cùng này - nói trước một hội nghị các Tướng lãnh
ngày 22-08-1929 và giữ kỹ trong tập tài liệu số 798P. S. thuộc vụ án
Nuremberg - tự nó chắc hẳn là lố bịch. Hitler vào quân ngũ năm 1914, cũng
