những gì trên cõi thế đã hiện ra trong ánh mắt của đám khán giả bị bắt buộc
chúng tôi, rồi đến khi có lệnh giải tán để đi lãnh phần ăn, mọi người đều
nghĩ đến số đường đất mà quân Anh Mỹ tiến được trong ngày. Khi không
còn gì nữa, người ta bám vào bất cứ nơi nào có thể.
Một lúc sau, trước lối vào khối số 3, nơi chúng tôi ở, tôi thấy tên tù quản
trại - luôn luôn là y - đánh một tù Nga bằng gậy, dưới các đòn đánh đập,
nạn nhân lăn lóc và hét lên vì đau đớn. Điều đó cũng không làm tên sát
nhân nương tay chút nào, y còn thọc cả mũi giày nhọn đá vào bụng vào
ngực chú nhỏ. Nhưng nạn nhân đã phạm tội gì mà nên nỗi? Anh ta đã cãi
lộn và khốn thay, đánh mấy cái vào một tên gitan gia nô ruột của tên quản
trại. Không cần phải đoán là y sẽ giết nạn nhản, bởi vì đó là ý định của y.
Cuộc hành tội kéo dài 20 phút và tôi không còn nghe tiếng rên rỉ nữa, y
nghiêng người xem nạn nhân còn thở không, nhưng hết rồi. Lúc đó, y thở
dốc, nhìn lên gia nô ruột. Tên nầy, thật tôi muốn cho ai phần bánh mì nếu
đập bể được mặt nó quá, hiu hiu tự đắc thốt ra một câu nhận xét “Da nó
cứng quá, hả?” Hai tù nhân Nga mang xác còn nóng hổi của bạn mình đi và
tôi nghe họ lầm bầm “khi nào chủ nó rớt đài, mình sẽ tính chuyện với nó”.
Thật vậy, thường thường một tên kapo, hay trưởng khối, và ngay cả tên
quản trại, khi mất chỗ sau một cuộc chấp tranh nội bộ với các đối thủ hung
dữ hơn. Một vài người đã lợi dụng thời cơ để trả thù thật tàn bạo.
*
Vào giữa tháng 6, khi biệt đội của tôi vẫn còn đặt đường dây điện thoại,
một lính canh đến gần tôi và đưa cho tôi một mẩu bánh mì gói trong trang
đầu của một tờ báo. Bọn lính canh giờ chúng tôi thay đổi luôn. Đó là cả một
sự may mắn, bởi vì kinh nghiệm mới đây còn để lại cho tôi một kỷ niệm
xấu, nhưng tôi có thái độ còn hơn cả ngạc nhiên nữa, bởi vì mọi sự liên lạc
giữa lính canh và tù đều bị cấm chỉ. Nếu vi phạm, cả hai bên đều bị trừng
phạt. Quả thật chúng tôi đang ở ngoài trại và kẻ cho tôi một cách rộng
lượng một mẩu bánh mì, chắc phải có thâm giao với trưởng toán và chỉ có
vậy mới cho phép anh ta đi xa qui tắc như thế. Trong giờ nghỉ, anh ta đến
kiếm tôi và nói bằng tiếng Pháp lưu loát, về các biến chuyển quân sự mới
nhất, và đây là lần đầu tiên tôi khám phá thấy được, một thanh niên Đức
