nhược điểm, và tôi chỉ muốn ở lại để vén bộ mặt anh ta lên; thế mà khi tôi
đi rồi, địa vị của anh ta càng thêm củng cố, và tôi chỉ còn có một buổi chiều
và một đêm. Đêm 12 rạng 13 đó, đúng lúc nửa đêm, mọi người phải có mặt
trong phòng trình diễn văn nghệ, vì có một phòng độc nhứt cho toàn trại để
tập họp và được kiểm soát lần chót trước khi lên đường vào sáng sớm hôm
sau. Tôi tuyệt vọng. Là người mới, người ta không biết rõ tôi mấy và lời nói
của người cũ mới đáng kể. Anh ta đã nói gì? Không thể biết được, người ta
không giải thích.
Trong số những người khác Hubert, Pierre, Tu viện trưởng Bourgeois
cũng bị đi, đó là niềm an ủi duy nhất của tôi. Tuy nhiên tôi vẫn chưa chịu
chấp nhận; linh tính báo cho biết là nhà máy dưới lòng đất ấy sẽ là tai họa
đối với tôi, tôi phải ở lại, nhưng làm cách nào đây?
Hồi tối, tôi đã từ biệt bạn bè và khi tôi đến Jacob, tôi ngạc nhiên nghe
ông nói, vẻ tươi cười,
- Không bao giờ nên tuyệt vọng!
Chính Léonide đưa chúng tôi đi, vào giờ đã định, đến chỗ tập họp. Khối
chúng tôi có mười lăm mạng. Vào phút chót, cả nhóm tù nhân Nga bạn của
viên thư ký đến bắt tay tôi, không phải để từ biệt mà để tỏ tình liên đới. Họ
cũng tươi cười. Tôi cảm thấy có một cái gì đó, nhưng tôi không hiểu.
Khi tôi bước vào gian phòng mênh mông, tù nhân đã chật cứng, họ ngồi
bệt xuống đất. Một chiếc bàn đặt ngay lối ra vào đầy giấy tờ và nhiều người
Đức thực hiện một sự kiểm soát người mới đến. Léonide làm dấu cho một
người trong bọn trong khi bí mật chỉ tôi. Người kia tiến về phía tôi, bắt
mạch và dường như để cho các đồng nghiệp nghe thấy, anh ta nói với tôi:
- Trở về khối của anh đi, anh bị sốt,
Khi trời lạnh giá bên ngoài đã làm tôi nhớ lại thực tại. Tôi không có
chuyện với bọn Gestapo, hay với một sở cảnh sát nào. Chỉ là một chấp
tranh nội bộ giữa tù nhân bị giam cầm trong trại giam bí mật nhứt.
Léonide đến với tôi, và trước vẻ bối rối của tôi, anh ta phá lên cười:
