khoa riêng dành cho học viên Việt Nam mà ông đã thu xếp đưa họ đến từ
Quảng Châu trước đây. Trong số ba người đang có mặt ở Moscow lúc ấy,
có Trần Phú, một chiến sĩ trẻ đầy nhiệt huyết với nét mặt thanh tú, quê
Quảng Ngãi, con trai của nhân viên toà án. Trần Phú đã học Trường Quốc
Học Huế, gia nhập chi bộ Quốc Dân Đảng ở Trung Kỳ. Được các đồng chí
của mình cử tới Quảng Châu thương lượng với Nguyễn Ái Quốc nhằm tạo
ra một liên minh, Trần Phú đã quyết định gia nhập Hội, được cử đến
Moscow năm 1927. Ông gây được ấn tượng rất nhanh do học vấn và lòng
hăng say công việc.
Tháng 11-1927, Quốc tế Cộng sản trả lời Nguyễn Ái Quốc về yêu cầu
cho chuyến đi. Thay cho việc tới Xiêm, ông được cử đến Paris để trợ giúp
Đảng cộng sản Pháp soạn thảo chương trình hành động có hiệu quả để xây
dựng phong trào cách mạng ở Đông Dương, không chỉ trong hàng ngũ Việt
Kiều ở Pháp mà còn xây dựng căn cứ ở Xiêm hoặc một nơi khác trong khu
vực. Tuy nhiên, họ chẳng hề nhắc tới tiền nong cho chuyến đi sắp tới của
ông trở lại châu Á.
Trên đường tới Pháp, Quốc dừng chân ít ngày ở Berlin, giúp các đồng
chí người Đức lập Phân hội phản đế mới, một tổ chức bao trùm cho những
hoạt động của Liên Xô ở nước ngoài. Sau đó, ông dùng tên giả đi Paris để
báo cáo với Trụ sở Đảng cộng sản Pháp ở Montmartre. Đảng cộng sản
Pháp cũng không giao công việc hoặc tiền bạc khiến ông không hài lòng.
Trong bức thư gửi một đồng nghiệp ở Moscow vào tháng Năm, ông bày tỏ
sự thất vọng việc Đảng cộng sản Pháp không thực hiện vấn đề thuộc địa.
Tuy vậy ông thừa nhận Đảng cộng sản Pháp cũng có đôi chút quan tâm đối
với vấn đề thuộc địa, nhưng phàn nàn, phần lớn những tiến bộ chỉ trên giấy.
Để làm rõ thêm, ông kể lại kinh nghiệm bản thân:
“Trong khi tôi mất một tháng rưỡi ở Paris, còn Doriot lại đang trong tù.
Tôi không có cơ hội gặp gỡ trao đổi với những người khác. Tôi thường
xuyên yêu cầu xin một địa chỉ để có thể gặp họ sau khi tôi trở lại Viễn
Đông, nhưng họ từ chối. Họ nói, Uỷ Ban Thuộc địa có một ngân quỹ riêng
dành cho những hoạt động thuộc địa, nhưng tôi biết ngân quỹ này rỗng
