yêu cầu trực tiếp gửi tới Nhà Trắng, chuẩn bị cho ông về nước vào một thời
điểm thích hợp.
Nếu sự ủng hộ của Mỹ cho Mặt trận Việt Minh là cái giá tối hậu, thì sự
xuất hiện trung uý Shaw tại ngưỡng cửa nhà Hồ Chí Minh cuối năm 1944
là một tấm vé của ông tham gia sổ số. Khi Shaw đề nghị Hồ giúp ông đến
được biên giới Trung Hoa, Hồ đồng ý và nhấn mạnh ông cũng dự định tới
Trung Hoa vì công việc. Shaw lúc này mời Hồ đi cùng ông tới Côn Minh,
nơi đặt đại bản doanh Không Lực Mỹ số 14. Vài ngày sau, Hồ Chí Minh và
hai đồng sự trẻ hộ tống Shaw vào Trung Hoa, Hồ vẫn còn mặc bộ quân
phục Quốc Dân Đảng đã sờn, mang theo giấy tờ tuỳ thân mà Trương Phát
Khuê đã cấp trước khi ông rời Liễu Châu. Sau khi vượt qua biên giới Trung
Hoa, Shaw báo cho văn phòng Cơ quan trợ giúp không lực mặt đất (AGAS)
ở Côn Minh, một chi nhánh đảm trách việc giúp đỡ tìm kiếm phi công
Đồng Minh bị rơi trong vùng, để cứu hộ và đưa đi tiếp. Quan chức Cơ quan
trợ giúp không lực mặt đất gửi điện cho Shaw, mời ông và Hồ Chí Minh
cùng tới Côn Minh. Chính quyền Trung Hoa ở địa phương quyết định đưa
Shaw tới Côn Minh bằng máy bay, gạt Hồ ở lại, nhưng Hồ Chí Minh quyết
tâm sử dụng dịp may hiếm có để gặp quan chức Mỹ ở Côn Minh, vì thế ông
quyết định tiếp tục đi bộ, cải trang là viên thanh tra đi dọc tuyến đường sắt
Hà Nội - Côn Minh do Pháp xây dựng.
Trên đường tới Côn Minh, Hồ và hai người tháp tùng dừng chân tại Di
Lương, một thị trấn nhỏ trên tuyến đường sắt, nơi Hoàng Quang Bình, một
trong các đồng chí ông gặp bốn năm trước trong thời gian trú ở Côn Minh,
hiện vẫn làm nghề cắt tóc. Trong hồi ức, Bình nhớ lại, Hồ Chí Minh trông
ốm yếu, gày gò hốc hác và ăn uống kém. Bộ quân phục của ông có nhiều
chỗ vá và sờn, đôi giày vải mỏng cũng đầy lỗ thủng. Cả nhóm đi bộ suốt
ngày, ban đêm ngủ nhờ chỗ những người tốt bụng và thường ngủ ngoài trời
hoặc những chỗ bẩn thỉu. Hồ vừa bị lây bệnh từ những người đi đường, tới
nhà Bình ông dường như hoàn toàn suy sụp. Chỉ có đầu óc ông vẫn còn
tỉnh táo. Khi nghe kể, Bình và các đồng sự khước từ lời mời gia nhập tổ
chức của cơ quan Đồng Minh Hội - nhiều người trong tổ chức là đảng viên
