vào những đề tài về Hoàng thượng, là người ta cũng đủ run lên rồi. Quan lớn
Bộ trưởng vốn có tài ăn nói. Ông lại rất am hiểu chữ nghĩa của nước ông.
Vậy mà câu ông trả lời mỹ nhân lại rất mập mờ. Ông dùng chữ "sở thích đặc
biệt", thật ra là muốn nói gì nhỉ? Có phải ngẫu nhiên mà, mặc dầu vừa mới
chân ướt chân ráo tới cái thành phố ánh sáng này, Đức Hoàng thượng rất ư
thông thái và đầy tâm hồn nghệ sĩ đã làm quen được ngay với một nghệ sĩ nổi
tiếng và một thi sĩ lừng danh rồi chăng? Đặt câu hỏi như thế, chính là đã trả
lời rồi đó. Sau khi mỹ nhân muốn hỏi cặn kẽ thêm, và sau khi quan lớn Bộ
trưởng đánh trống lảng, thì cái câu nói mập mờ rất hùng biện kia vẫn còn tiếp
tục thêm rằng: tuy trong chữ Théétète
1)
có chữ Thé (như Víchto Huygô từng
nói), chúng ta vẫn không tin rằng Hoàng thượng lại hạ cố đến những tác
phẩm của người thầy học của Arixtốt, vì Hoàng thượng vẫn luôn luôn phải có
người thông ngôn mới hiểu được tiếng Pháp (và cả tiếng Hy Lạp nữa) kia mà.
Cho nên khi ông Bộ trưởng nói rằng Hoàng thượng hiện đang đọc Platông là
ông chưa nói hết cái chữ mà ông định nói: Chắc là ông định nói chữ
Platô...ních
2)
đấy mà.
Amicus Plato, sed magis amica veritass
1)
Và chúng tôi xin trả lời:
"Ông bạn Platông ơi, Hoàng thượng chỉ thích xem thôi".
NG.A.Q.
Báo Le Paria, số 5,
ngày 1-8-1922.
