THƯ GửI KHảI ĐịNH
Kính gửi: Hoàng thượng Khải
Định
An Nam Hoàng đế
Vĩnh biệt V.V.C.
Ngài đã đến - hay nói cho đúng hơn là người ta đã đưa Ngài đến, coi như
một món hàng thuộc địa và có thể trưng bày ở Hội chợ. Người ta định đem
Ngài bày ít nhất là vài ba tháng trong tủ kính xinh xẻo, nhưng mỏng manh và
có thể bị huỷ hoại. Thế mà Ngài lại ra đi, hay nói cho đúng hơn, là người ta
đã buộc Ngài phải cuốn gói ra đi. Được ăn ở sang trọng tại phố Uđinô, được
ru êm ấm trong tay của điện hạ Xarô - ông Hoàng An Nam và Bộ trưởng Bộ
Thuộc địa- như trên tay một người cha, thế mà Ngài vẫn kêu là còn rét. Nếu
tất cả đồng bào của Ngài - những người đã từng dấn thân trong bùn lầy,
sương tuyết và dưới làn mưa đạn trên chiến trường ở nước Pháp, những
người đã và đang bị đày đoạ dưới tiết trời rét như cắt da cắt thịt, đã và đang bị
đe doạ bởi những kẻ mà họ tấn công, - nếu tất cả những người đó đều nói như
Ngài đã vội ch...uồn ngay, chớ chẳng chịu liều mạng - cố nhiên là liều cái