Cậu không biết là cả trường đại học y khoa nhốn nháo cả lên
vì cái bản tuyên ngôn khoa học của Cụ lớn à? "Ngài yêu quý nhiệm
vụ đến quặn cả lòng. Niềm say đắm đối với nỗi cùng cực cao cả gắn
những cơn sốt nóng của nó vào da thịt ngài. Nó hoà lửa của nó vào
máu ngài, trong huyết quản ngài, cũng như vào đường gân ngài, thớ
thịt ngài, cứ như chiếc áo lửa của Nétxuy bám lấy hông lấy cật".
Tôi thích ngài thượng thư nói. Tôi thích nhìn những đội ngũ đông đảo
của họ... Tiếng hô lúc này thốt ra từ lồng ngực tôi... rót vài dòng trong huyết
mạch tôi chất độc ác nghiệt mà thánh thần... Có những kẻ mặt tối tăm không
bao giờ có ánh sáng lung linh soi đến. Những lời xưa kia thốt lên từ trái tim
vĩ đại nhất... vân vân... Cậu nghĩ xem với những bắp thịt, những đường gân,
cái... mặt và những đội ngũ ấy, có thể nặn ra được một vị khai hoá cừ lắm
chứ, trừ phi...
Nhưng thôi, ta hãy đi uống vại bia, chúc sức khoẻ Ai Cập
Hoàng đế chứ?
Nguyễn ái quốc
Báo Le Paria, số 12, tháng 2-1923
và số 14, tháng 5-1923.
