để ngày càng nắm độc quyền ruộng đất. Nhiều công ty khai khẩn đã
được thành lập, bao gồm những đất đai vô cùng rộng lớn, và hất
một số lớn tiểu nông ra ngoài. Những công ty như Công ty hữu hạn
Phulilan có hơn 300.000 mẫu ruộng đất.
Lụt lội, bão táp, nạn đói, nội chiến đều gây ra cảnh cùng khổ cho nông
dân.
Bọn quan liêu tham nhũng của chế độ quan lại cũng chịu phần
trách nhiệm gây ra cảnh đói khổ ấy. Chính phủ đã lập những trạm
thí nghiệm để tìm cách cải tiến nông nghiệp. Những cơ quan ấy vừa
thành lập ra là đã trở ngay thành những miếng phó mát cho bọn
quan lại, chứ không phải là những cơ quan để phục vụ nhân dân.
Một tai hoạ khác nữa là chủ nghĩa quân phiệt. Tất cả bọn
tướng tá lớn nhỏ, kiểu Napôlêông, đều làm giàu cho bản thân họ,
làm giàu cho bè đảng và cho bọn tay chân của họ, bằng mồ hôi nước
mắt của nông dân là những người hàng năm phải đóng vào khoảng
225.000.000 đôla. Sưu thuế đè lên người tiểu nông nặng nề hơn bọn
giàu có, vì bọn này phần nhiều là viên chức và bạn bè của bọn
viên
chức.
Sau hết, phương pháp làm việc cổ sơ và nền giáo dục lạc hậu
lại còn làm cho đời sống của quần chúng cần lao càng thêm cực
khổ. Năm 1918, hơn 15.500.000 nông dân và thợ thuyền đã bỏ nông
thôn ra thành thị, làm cho số người bị bóc lột và đạo quân thất
nghiệp ở thành thị tăng lên.
Muốn xoá bỏ tất cả những điều đó, các đồng chí Trung Quốc của chúng
ta phải tiến hành mạnh mẽ một cuộc vận động khẩn trương để giáo dục quần
chúng, làm cho quần chúng thấy thật rõ sức mạnh của mình, quyền lợi của
mình, và có đủ khả năng thực hiện được khẩu hiệu "Tất cả ruộng đất về tay
nông dân".
Nguyễn ái Quốc
