theo ấy, cần thiết phải bổ sung một đội quân lớn mạnh những công chức
người Âu. Thì người ta đã tìm được những người này ở các công sở, người ta
đã bỏ khá nhiều tiền thuế của dân để mua chuộc sự giúp đỡ của họ.
Hội đồng thuộc địa săn sóc đến cử tri viên chức nhưng cũng không bỏ
quên bản thân mình. Có những lúc tất cả những ông hội đồng, không trừ một
ai, đều lần lượt được hội đồng biểu quyết giao cho những việc có lợi lớn.
Việc trưng thầu một con đường, mà công việc kéo dài năm này qua năm khác,
không ai kiểm soát, đã đem lại những món lời thường xuyên cho một ông hội
đồng nọ. Một ông thứ hai là bác sĩ chuyên trị cho viên chức ở thuộc địa, được
hưởng lương rất cao; một ông khác là bác sĩ công tác ở thành phố lớn; một
hội viên thứ tư được trưng thầu cung cấp giấy má và sổ sách in. Không phải
chỉ có cử tri một mình được hưởng thụ chế độ này, người trúng cử cũng có
phần mình trong ấy chứ.
Người An Nam âm thầm đóng góp cho bọn chúng, nhưng bọn chúng
không thèm hỏi ý kiến họ bao giờ.
