ĐộNG VậT HọC
"Càng học càng thấy mình dốt", đó là câu ngạn ngữ châu á, câu ngạn
ngữ đó trái với thông thường, không phải là một trò Tàu, mà là một chân lý
chung rộng.
Ví như ông Giôdép Caiô, cựu Thủ tướng, một nhà lý tài ngoại
ngạch, một nhà văn không phải tồi, không phải tương đối tồi như
Anhxtanh nói, sau khi đã cai trị 40 triệu dân Pháp, đã rỡn với
hàng triệu, hàng tỷ bạc, đã viết sách viết vở, rồi một buổi sáng
nọ, bỗng gãi điên cuồng - không phải là gãi tóc, vì ông ta không
có tóc - mà là gãi tai, đồng thời tự hỏi và hỏi người khác: châu
Âu sẽ đi tới đâu đây? Nước Pháp sẽ đi tới đâu đây? Câu hỏi tuy có
vẻ quá giản đơn, nhưng cho đến nay vẫn chưa được giải đáp. Và có
thể còn phải chờ lâu mới giải đáp được, trừ phi...
Này, ngài Thủ tướng, xin ngài cho tôi biết chân của châu Âu và chân của
nước Pháp ở chỗ nào, tôi sẽ nói ngài hay châu Âu và nước Pháp đi tới đâu!
Đácuyn, nhà cực thông thái Đácuyn, từng biết rằng con ngươi của ếch
xứ Ôvécnhơ
1)
tròn hơn con ngươi của ếch vùng Nốttinhham, và đuôi bồ câu
Mêhicô có nhiều hơn đuôi bồ câu ở Thuỵ Điển ba cái lông tơ, nhưng ông lại
hoàn toàn không biết gì đến một loài động vật rất đông đúc ngày nay được
biết rất rõ ràng; cái loài động vật mà do số lượng, do chất lượng của nó, có
thể liệt vào hàng đầu
