HỒ QUÝ LY - Trang 368

- Tôi nói thái sư tự dấu mình, bởi vì giấc mộng cũng là ngài, ngài che dấu
nên giấc mộng muốn chiều người cũng che dấu hộ cho. Ta hãy đoán giải
điểm thứ nhất, “Khuôn mặt bôi vôi” ấy là ai? Hắn không mặc áo tía, áo đỏ
áo xanh, vậy kẻ ấy chỉ là dân thường. Bộ mặt bôi vôi tức là kẻ mặt trắng.
Kẻ mặt trắng, như người ta vẫn thường gọi “bạch diện thư sinh”, tức là kẻ
sĩ. Còn điểm thứ hai: tại sao ngài lại ngửa mặt lên? Bởi vì thường ngày ngài
vẫn từ trên cao hạ cố nhìn xuống kẻ sĩ; họ tầm thường quá, họ ngốc nghếch
quá; thực sự thái sư đã coi thường họ, căm tức họ, thậm chí đối nghịch với
họ. Giấc mộng muốn chỉnh đốn giúp ngài, nó bảo ngài hãy ngửa mặt lên
nhìn kẻ sĩ, họ ở trên cao... Bẩm thái sư, lời nói của tôi thật thô thiển, khó
nghe, ngài trọng sự thật nên tôi đành liều nói hết... Bẩm thái sư, tuy nhiên
đó là giấc mộng vàng; khuyến hiền là điều vô cùng hệ trọng...
Thái sư đã ngồi trên chiếc ghế bành da hổ tự lúc nào không hay. Nét mặt
đăm chiêu nhíu lại. Sử Văn Hoa dừng lại chốc lát để suy nghĩ, đắn đó, tìm
lời rồi mới tiếp:
- Trong giấc mộng còn một điểm nhỏ đáng chú ý: “Kẻ mặt trắng chắp tay
sau lưng”. Thái sư nhớ đến cái lưng của hắn tức là hắn quay lưng lại. Tại
sao kẻ sĩ lại hiện về trong mộng, và lại quay lưng? Kẻ tiểu nhân xin đánh
bạo trả lời. Vì ngài luôn luôn nghĩ đến chuyện kẻ sĩ, nghĩ nhiều đến họ tất
nhiên họ phải về trong mơ; còn họ quay đi chắc chắn vì họ còn nhiều điều
chưa tán đồng...
- Theo ý ông, ở Thăng Long có bao nhiêu kẻ sĩ không ủng hộ ta?
- Hầu hết kẻ sĩ ở Thăng Long đều bất mãn với thái sư.
- Vậy, ta nên thế nào?
- Xin liều chết trả lời: Mong thái sư hãy ngừng việc dời đô.
- Cái gì? Ngừng dời đô ư? Không được! Lại câu nói giả nhân giả nghĩa.
“Cốt ở đức, không cốt ở nơi hiểm trở? “ Ta kiên trì cắm lại ở đây ư? ở cái
chốn đầy rẫy những kẻ ngu trung, những kẻ ngoài miệng thơn thớt nói đến
vương đạo, nhưng bên trong lại đầy tham nhũng, và âm mưu quỷ kế, để kéo
dài sự thối nát đến ngàn đời nữa ư? Cả đến ông, kẻ mà người đời cho là
người chép sử quân tử, kẻ âu lo cho hồn nước suy vong, mà cũng về hùa
với họ ư?...