2. TÂM LÝ CHIẾN
Từ ngày ngồi vững trên ngôi Hoàng-đế Trung-quốc, cũng như mấy ông
vua trước, Minh Thành-Tổ muốn thôn tính nước Việt-Nam. Nay có dịp Trần
Thiêm Bình trá xưng là con vua Nghệ Tông, tố cáo việc Quí Ly thoán đoạt
và khẩn cầu Minh đế xuất binh « điếu phạt », lại thêm bọn hoạn giả Nguyễn
Toán được sai về Việt Nam dọ thám, trở về tâu rằng nước Nam giàu thịnh,
có nhiều sản vật quí, vua Minh càng hăm hở quyết định cuộc Nam chinh.
Tháng tư năm bính tuất, vua Minh sai Đốc tướng là Hàn Quan và
Hoàng Trung đem 5000 binh đưa Thiêm Bình về nước.
Đến ải địa đầu của ta, Hoàng Trung tiến đánh cửa Sầm Kênh. Tướng
Phạm nguyên Khôi, Chu bỉnh Trung của ta tử trận. Ngay lúc đó, tướng Hồ
Vấn tiếp chiến. Quân Minh thua, và bị hai tướng Hồ Xạ, Trần Đỉnh chận
đường rút lui ở ải Chi Lăng từ trước. Hoàng Trung đành sai quan của hắn là
Cao cảnh Chiếu giải Trần Thiêm-Bình sang trại quân Hồ và nói : « Vì Trần
Thiêm Bình bảo mình là con vua An-nam nên được đưa về nước. Nhưng từ
lúc vào bờ cõi đến giờ không thấy ai theo tức là gian dối. Nay nộp Thiêm
Bình xin mở đường cho về ».
Hồ Xạ ưng thuận, đưa Thiêm Bình về dâng công. Hán Thương thưởng
mọi người, và trách Hồ Xạ không bắt luôn Hoàng Trung, rồi cho trảm quyết
Thiêm Bình.
Biết thế nào quân Minh cũng trở sang, Hán Thương cử sứ bộ sang biện
bạch với Minh Triều việc Thiêm Bình giả mạo và xin theo lệ cũ tiến cống.
Sứ bộ nầy có Trần Cung Túc, An-phủ-sứ Tam Giang làm chánh sứ, Mai Tá
Phu, Thông-phán làm Phó-Sứ, bị nhà Minh giữ lại cả.
Minh Thành-Tổ quyết đánh, lấy cớ nhà Hồ giết Thiêm Bình, phong
Thành Quốc-công Chu Năng làm đại tướng, Tán Thành hầu Trương Phụ,
Tây-Bình hầu Mộc Thạnh làm tả hữu phó tướng, Phong Thành hầu Lý Bân,
Vân Dương bá Trần Húc làm tả hữu tham tướng, chia quân làm hai đạo đánh
sang nước ta.
