đông và khá mạnh, hoặc từ những bậc công thần, những ông quan có nhiều
thế lực và sau lưng những người này còn có cả một đẳng cấp mà ảnh hưởng
đối với dân chúng vô cùng to rộng, hoặc từ khối quần chúng mênh mông, vô
danh, quá nhiều thành kiến trong đầu. Tóm lại, ta có thể nói Hồ Quí Ly đã
đơn thân độc mã chống với cả nước từ vua cho đến dân.
« Có thể bảo rằng ông chỉ là một chiếc thuyền chở một nền văn minh
sáng rực chơ vơ trên một đại dương đầy những lượn sóng thần cực kỳ dữ
dội. Chiếc thuyền ấy chỉ lách mình chạy tới trên những lượn sóng hùng
mạnh kia được là nhờ một luồng gió có thế lực huyền bí nhờ vào tư cách «
Thượng Hoàng » của mình để chế ngự sóng dữ. Luồng gió ấy là Nghệ Tông.
« Quí Ly cũng biết như vậy nên luôn luôn nương tựa, bám víu vào
Nghệ Tông, trung thành với Thượng hoàng để thực hiện cho kỳ được lý
tưởng của mình.
« Do đó mà khi vừa có quyền hành trong tay nhờ sự tin cậy của Nghệ
Tông, Quí Ly đã nghĩ ngay đến việc nắm bộ máy hành chánh trong nước, vì
nó là nền tảng giúp ông thực hiện chương trình canh tân xứ sở ».
