vấn đề kinh tế chồng chất năm 1989, giới quyền uy mới vào cuộc bằng việc
chỉ trích phê bình, càng ngày càng gay gắt. Đây là một kinh nghiệm mới
cho các đảng viên và công chức nhà nước, những người trước kia chỉ biết ra
lệnh và chờ đợi sự phục tùng. Bây giờ họ phải tự bảo vệ trước hàng loạt các
khiếu nại, một số bào chữa được, một số không thể nhưng cuối cùng họ
cũng làm tròn bổn phận của mình một cách kém cỏi. Họ học các nền chính
trị dân chủ đang tồn tại trên thế giới, họ phàn nàn và đổ lỗi cho Gorbachev
về tình trạng bất công tràn lan trong xã hội. Một làn sóng các nhà luận chiến
tài ba nổi lên và những bài viết ra không xứng với tầm của họ. Các cây bút
này nắm lấy cơ hội trả đũa những người làm khó dễ cho họ trước kia.
Cuối cùng, Gorbachev công khai gạt bỏ các phần tử này khỏi Ban
Chấp hành Trung ương Đảng vào tháng 4/1989 khi đồng loạt 74 ủy viên
chính thức từ chức và 24 ủy viên dự khuyết xin rút. Theo ước tính của
Gorbachev, trong số 303 ủy viên chính thức được bầu tại Đại hội Đảng lần
thứ 27 thì có 84 người đã ở độ tuổi nghỉ hưu, như vậy chỉ còn 27 người
trong số 157 người ra ứng cử. Do vậy ông đi đến quyết định gạt toàn bộ
những người này khỏi Ban Chấp hành Trung ương. Người nào nghỉ hưu sẽ
được hưởng chế độ ưu đãi về lương, nhà ở, dịch vụ chăm sóc y tế và nhiều
chế độ khác, tuy nhiên một vài chế độ ưu đãi đã không thể thực hiện được.
Trong số đó có những cây đại thụ chính trị phải ra đi có Andrei
Gromyko, Nikolai Tikhonov và Boris Ponomarev. Trong số những người
được chuyển từ ủy viên dự khuyết lên ủy viên chính thức có nhà khoa học
Evgeny Velikhov và Valentin Stalin − lãnh đạo Ban Quốc tế thuộc Ban Bí
thư. Tuy vậy, như một phiên họp toàn thể Ban Chấp hành Trung ương thông
thường, không có ủy viên mới được bầu. Phải đợi đến kỳ họp Đại hội Đảng
sau. Không chỉ có một đội hình khao khát thực hiện perestroika đang đứng
sau cánh gà. Gorbachev buồn rầu khi đi đến kết luận rằng cuộc bầu cử trong
Đảng mang tính cạnh tranh đơn giản chỉ tạo ra một hình thức bầu cử mới
chứ không làm thay đổi bản chất sự việc. Thậm chí nhiều cuộc bầu cử diễn
ra sau này, kết quả vẫn thế mà thôi: chỉ là bầu cử hình thức. Họ đều ăn mặc
