bao giờ đe dọa tấn công vào Nhà Trắng và Yeltsin biết điều này. Lý do dựng
chuyện có một vụ tấn công đang có nguy cơ diễn ra chẳng qua chỉ là đòn để
Yeltsin tôn mình làm anh hùng mà thôi. Trong các hồi ký của mình, Yeltsin
thừa nhận ông có nhận một cú điện thoại của Kryuchkov vào ngày 20/8 cho
biết Nhà Trắng hoàn toàn không bị đe dọa, nhưng ông không tin. Chỉ huy
lực lượng quân đội Alpha thuộc KGB, đáng lẽ phải tiến hành cuộc tấn công
này, đã quả quyết phủ nhận không nhận được lệnh tấn công chiếm Nhà
Trắng. Sergei Stephashin, cùng phe với Yeltsin, thừa nhận KGB không bao
giờ ra lệnh bắt Yeltsin hay chiếm Nhà Trắng. Knight kết luận rằng “toàn bộ
sự khác biệt, sự chênh lệch giữa các sự kiện và thời gian đều thể hiện rõ
Gorbachev không bị bắt và có thể dễ dàng thoát khỏi Foros hay chí ít vẫn
có thể liên lạc được với bên ngoài”.
Tuy vậy, có bằng chứng ủng hộ lời giải thích của Gorbachev. Raisa
Maksimovna phải chịu một cú sốc khá mạnh về tinh thần và thể chất. Sức
khỏe của bà giảm sút nghiêm trọng trong hai năm liền cho thấy bà quá sợ
hãi trước sự việc này. Không có bằng chứng nào chứng tỏ Gorbachev đồng
mưu với những kẻ đảo chính mà không thảo luận trước với vợ về kế hoạch
này. Nếu ông giữ kín không để vợ biết, khi đảo chính diễn ra ông có thể làm
yên lòng bà bằng cách kể cho bà mọi chuyện.
VÌ SAO ĐẢO CHÍNH THẤT BẠI?
Nghịch lý ở chỗ, chương trình cải tổ của Gorbachev thất bại đồng
nghĩa với những kẻ âm mưu đảo chính này thất bại. Tổng Bí thư có kiến
thức văn hóa chính trị chắc chắn đến nỗi một kẻ cứng rắn như Kryuchkov
không thể vung gậy lên và buộc ông khuất phục. Nếu ông này loại bỏ được
Gorbachev ở Foros, ông ta vẫn thất bại trong công cuộc tái thiết Liên bang
Xô viết trở lại hình ảnh trước năm 1985. Nền kinh tế trong tình trạng đổ vỡ
và một chương trình tái ổn định mới do Pavlov khởi xướng chỉ mang ý
nghĩa hình thức mà thôi. Viện trợ nước ngoài ít ỏi chỉ là muối bỏ bể. Các
nước cộng hòa không ngừng đòi độc lập và kiểm soát các tài sản kinh tế,
