CHƯƠNG 5. Tăng cường quyền lực xã hội: quý tộc hoàng gia,
quý tộc cũ và “hệ thống tước vị”
Vấn đề chính được bàn đến trong chương này là quá trình theo đuổi đến
cùng “chính sách xã hội” và mối liên hệ giữa cơ cấu thể chế và chế độ bổng
lộc của Napoleon. “Đế chế vĩ đại” được coi là một nhân tố quan trọng trong
quá trình hiện thực hóa chính sách xã hội của Napoleon, là biểu tượng cho
sự hùng vĩ của Đế chế Napoleon ở nước ngoài. Nó trở thành chất bôi trơn
cho hệ thống tước vị tại quê nhà. Toàn bộ tiến trình này diễn ra từ từ. Thực
tế và ý nghĩa của nó chỉ được nhận thức đầy đủ khi chúng ta đặt trong bối
cảnh sự kiện Brumaire.
Chương này sẽ đi sâu phân tích năm khía cạnh của vấn đề, mặc dù vẫn tiếp
cận theo hướng chủ đề hơn là liệt kê các sự kiện. Trong chương này, tôi sẽ
đề cập theo một trình tự niên biểu rộng hơn. Thứ nhất, chúng ta cần tìm
hiểu quá trình giải quyết các vấn đề ruộng đất cách mạng đã có tác động
như thế nào đến xã hội nước Pháp những năm 1790. Thứ hai, quá trình đó
ảnh hưởng quan trọng đến danh sách quý tộc chính thức xuất hiện từ thời
kỳ đầu của chế độ tổng tài và sau đó phát triển thành một hệ thống xã hội
phức tạp hơn. Thứ ba, trong nhóm xã hội rộng lớn đó, tồn tại những người
mà Napoleon coi là xác nhận cho chính sách liên hiệp của ông, có một
nhóm ưu tú riêng gọi là giai cấp quý tộc đế chế. Bổng lộc vật chất của tầng
lớp này phần lớn nhờ vào “hệ thống chiến lợi phẩm chiến tranh” được
Napoleon áp dụng tại các vùng đất bị chinh phạt thuộc “Đế quốc vĩ đại”
trong và sau các cuộc xâm lược vào giai đoạn 1805-1807. Nội dung cuối
cùng là vai trò của tầng lớp quý tộc cũ trong đời sống xã hội: họ là những
tác nhân tích cực hay là những kẻ bù nhìn đáng kinh hoàng của xã hội liên
hiệp?
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ RUỘNG ĐẤT CÁCH MẠNG
