động cần thiết của nhà nước để ngăn chặn kẻ thù. Hành động này không
ngăn cản được tuyên bố của đế chế hai nhưng cũng không thúc đẩy thêm
những toan tính cho triều đại của ông. Sau này, ông đã nhận ra sai lầm. Rõ
ràng, Napoleon không thể dùng các biện pháp tàn bạo để đối phó với sự
chống đối của các công dân ưu tú có vị trí chính trị ở Pháp. Một biện pháp
truyền thống buộc những lời chỉ trích ông phải im lặng là kiểm soát báo chí.
Việc kiểm duyệt này được thực hiện từ rất sớm với lệnh hạn chế ngày
17/1/1800 và ngày càng nghiêm khắc. Những biện pháp này cũng như việc
đối xử hà khắc với các nhà báo xuất chúng và với hệ tư tưởng trong học
viện sẽ được phân tích kỹ trong chương 6. Giờ đây, việc kiểm duyệt được
xem như biện pháp cuối cùng trong chính sách chung, nỗ lực nhằm dập tắt
mọi biểu hiện chống đối từ công luận. Mặt khác, Napoleon cũng có thể đáp
trả lại sự chống đối của quần chúng bằng cách cụ thể hơn, chĩa mũi nhọn
vào các phần tử quá khích chính trị. Như nhà sử học Martyn Lyons đã quan
sát sắc sảo. “Những người trung thành với chế độ bảo hoàng phản cách
mạng có xu hướng lập thành quân đội mà không có người lãnh đạo, trong
khi những người tự do đều là các vị tướng mà không có quân đội”.
Những cuộc thương lượng của Napoleon với hộ dân quan, diễn đàn chính
thức tập hợp các lời phê bình tự do, là minh chứng hùng hồn nhất cho
những động thái của Napoleon. Theo bản Hiến pháp, các hộ dân quan có
nghĩa vụ duy trì các phiên họp và thảo luận công khai. Trên thực tế, điều
khoản này không được thực hiện. Chính sách bị phản đối từ những vấn đề
nội bộ như việc bổ nhiệm vào Viện Nguyên lão và thủ tục ban hành hay hủy
bỏ các dự luật, đến các vấn đề rộng hơn như tính độc lập của tòa án, việc áp
dụng các phiên tòa đặc biệt để xét xử tội cướp bóc, nỗ lực sửa lại các đạo
luật đất đai, xóa bỏ các đặc quyền “phong kiến” hay thiết lập sự phân chia
tài sản công bằng hơn giữa những người thừa kế nam, Giáo ước và thậm chí
là bản dự thảo luật Dân sự đầu tiên.
Sự tức giận và ngờ vực về những việc làm của Napoleon dần tích tụ khi ông
tìm cách nhổ tận gốc “tư tưởng Medusa” bằng sự thanh trừng trong các
