Freud lập luận rằng tâm lý trị liệu không có khả năng chữa trị những kẻ
thái nhân cách chính là vì điều kiện tiên quyết để có thể dùng tâm lý trị liệu
là phải có lương tâm. Chính lương tâm và khả năng quan tâm đến người
khác là cái khiến cho một người xem xét một cách nghiêm túc các động cơ
dẫn đến hành vi của họ. Thế nhưng những kẻ thái nhân cách về định nghĩa
là không có lương tâm và khả năng quan tâm đến người khác.
Khi tỷ lệ tái phạm của những kẻ thái nhân cách đã tham gia trị liệu được
xem xét, người ta tìm ra rằng tỷ lệ tái phạm nói chung trong nhóm đã qua
trị liệu và chưa qua là cao tương đương nhau, lần lượt là 87% và 90%, tuy
nhiên tỷ lệ tái phạm bạo lực cao hơn một cách đáng kể ở nhóm đã qua trị
liệu so với nhóm chưa qua trị liệu, lần lượt là 77% và 55%. Ngược lại,
nhóm tội phạm không phải thái nhân cách đã qua trị liệu có tỷ lệ tái phạm
nói chung và tái phạm bạo lực thấp hơn nhiều, 44% và 22%, so với nhóm
không qua trị liệu, 58% và 39%. Vậy là có vẻ như chương trình trị liệu có
kết quả với những tội phạm không phải thái nhân cách, nhưng thực tế lại
làm những kẻ thái nhân cách thực sự tồi tệ hơn. Một lý do nữa để cực kỳ
cẩn thận với các tiêu chí chẩn đoán. [71]
Câu hỏi ở đây là: Làm sao mà trị liệu có thể làm ai đó nặng thêm? Phỏng
đoán của Robert Hare là liệu pháp nhóm và cách điều trị theo hướng nhận
thức trên thực tế đã giúp những kẻ thái nhân cách phát triển những thủ đoạn
tốt hơn để lừa gạt và khai thác người khác nhưng không làm gì để giúp
chúng hiểu được chính bản thân chúng.
Các vấn đề trong chữa trị chứng thái nhân cách có một phần nguyên nhân
từ sự yếu kém của các tài liệu nghiên cứu làm nền tảng cho phương pháp
chẩn đoán định ra trong DSM-IV. Khi không có một đánh giá chính xác,
khó mà có thể xây dựng một kế hoạch điều trị rõ ràng. Hơn nữa, sự thiếu
hụt các nhóm thực nghiệm và so sánh cũng gây khó khăn để kết luận
"không gì có tác dụng cả". Robert Hare đã gợi ý một chương trình điều trị
thay vì hướng tới việc giúp kẻ thái nhân cách phát triển khả năng đồng cảm
