231
Các nhà huyền môn Ki tô giáo đã chia mọi người
thành hai phân loại, phân loại hay: loại thứ nhất họ gọi là
người dốt nát thông thái, và loại thứ hai họ gọi là hiểu biết
dốt nát. Có kiểu tâm trí nào đó mà rất thông thái và dốt nát.
Và cũng có vô trí nào đó, hoàn toàn dốt nát và vậy mà hiểu
biết: đó là tâm trí của phật. Bạn có thể gọi nó là vô trí hay
tâm trí, không thành vấn đề bạn gọi nó là gì, nhưng nhớ tới
phẩm chất: nó không bị chất vào từ bên ngoài. Cái gì đó đã
trào lên từ bên trong. Nó đã về tới nhà.
Người thông thái liên tục chơi với lời. Họ dùng những
lời hay: Thượng đế, thiên đường, cuộc sống, cái đẹp, chân
lí, phúc lạc. Và mọi lời đều trống rỗng với họ. Họ không
biết gì về cái đẹp, không biết gì về phúc lạc. Bất kì cái gì họ
nghĩ họ biết đều nhất định là sai, bởi vì họ chỉ nghe nó từ
người khác. Đây là các ý kiến họ mang theo, không phải là
kinh nghiệm.
Thỉnh thoảng ngay cả người dốt, cái gọi là người dốt,
dân làng, người nguyên thuỷ, có nhiều nghĩa hơn nhiều
trong từ của họ bởi vì họ không biết nhiều từ. Họ không
khéo với từ, vốn từ của họ rất giới hạn, nhưng vốn từ của họ
có ý nghĩa bởi vì họ là những người thực tế. Bất kì cái gì họ
đã học đều từ kinh nghiệm. Họ có phẩm chất trí huệ nào đó.
Bạn có thể thấy điều đó trong nông dân, người làm vườn,
trong dân làng. Và khi bạn đi sâu hơn vào rừng rậm, bạn sẽ
thấy người nguyên thuỷ, những người đã không biết tới
Kinh Thánh, may mắn sao, người đã không nghe nói tới
Gita, may mắn sao, người không biết gì về Vedas và Koran,
người không biết gì về cách viết và cách đọc, nhưng trong
mắt họ bạn sẽ thấy sự sáng tỏ.
Tôi đã sống với phần lớn những người phức tạp, có
văn hoá nhất - các viện sĩ, giáo sư, tiến sĩ văn chương - và
tôi đã sống với những người nguyên thuỷ nữa, rất nguyên
thuỷ. Vài người trong số họ đã không thấy xe hơi hay tàu
hoả. Họ không biết gì về phim ảnh, radio, ti vi. Họ vẫn đang
