Bốn
Phó trưởng thôn Hắc Tiểu là một tay lái buôn gia súc. Những lúc không đi
buôn thì làm thuê cho nhà họ Lý hoặc họ Tôn. Vì là phó trưởng thôn, nên
làm thuê không giống những người khác. Không phải ra đồng cắt đỗ, cắt
lúa mạch, chỉ quanh quẩn trong bếp làm phụ bếp hoặc gánh nước ra đồng.
Hắc Tiểu làm phó trưởng thôn mười một năm. Chín năm đầu làm phó cho
Lão Hỷ, hai năm sau làm phó cho Điện Nguyên. Cho dù ai là trưởng thôn,
thì Hắc Tiểu vẫn là người khua chiêng triệu tập họp làng, cùng xử các vụ
kiện tụng trong làng và tìm người nướng bánh. Hắc Tiểu rất khoái chí với
công việc của mình. Mặc dù căn nhà của anh chẳng hơn gì nhà những tá
điền khác. Bữa cơm của vợ con anh cũng chẳng sang hơn các tá điền khác.
Nhưng trong con mắt của mọi người, anh vẫn không giống với những tá
điền khác. Gặp nhau trên đường, người khác thường chào anh:
- Anh Hắc Tiểu, đã ăn cơm chưa?
- Ăn gì mà ăn. Đang ăn lại có việc. Vừa phải xét xử kiện tụng, vừa phải đi
tìm người nướng bánh!
Cái chức phó trưởng thôn của Hắc Tiểu lúc đầu là do Lão Hỷ ấn cho anh.
Đời bố và ông Lão Hỷ, thôn Mã không có chức phó trưởng thôn. Đến đời
mình, Lão Hỷ nói:
- Ta nên lập một phó trưởng thôn!
Lúc đầu, mọi người không đồng ý. Mấy đời trước đây làm gì có phó trưởng
thôn. Sao bây giờ lại phải bày đặt ra? Nội bộ gia đình họ Lý cũng không
thống nhất về vấn đề này. Nhưng Lão Hỷ vẫn một mực phải có phó trưởng
thôn. Ông lập luận, hồi bố và ông nội ông làm trưởng thôn đều bận tối mắt
tối mũi, suốt ngày hết xét xử kiện tụng lại phải khua chiêng họp thôn, vất
vả quá. Bởi vậy, cần phải lập chức phó trưởng thôn. Có phó trưởng thôn
rồi, những cuộc họp không muốn dự có thể để phó trưởng thôn đi thay, sau
