13
CHƯƠNG 67
NGŨ HÀNH ðẠI LUẬN THIÊN
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Hoàng-ðế ngồi ở nhà Minh-ðường, mới bắt ñầu chính lại Thiên-cương, rộng xem 8 Phương (cực), suy xét 5
Thường
(1)
. Mời Thiên-sư (Kỳ-Bá) mà hỏi rằng :
--. Tôi nghe Phu-tử cho biết cái số về « NGŨ-VẬN » chỉ có cái nghĩa là 5 khí chủ về các năm mà thôi. Giờ Qủi-
Du-Khu lại nói với tôi rằng : « Thổ chủ về GIÁP-KỶ ; Kim chủ về ẤT-CANH ; Thuỷ chủ về BÍNH-TÂN ; Mộc chủ về
ðINH-NHÂM ; Hoả chủ về MẬU-QUÍ… và : ở trên TÝ-NGỌ Thiếu-âm làm chủ ; ở trên SỬU-VỊ Thái-âm làm chủ ; ở
trên DẦN-THÂN, Thiếu-dương làm chủ ; ở trên MÃO-DẬU, Dương-minh làm chủ ; ở trên THÌN-TUẤT, Thái-dương
làm chủ ; ở trên TỴ-HỢI, Quyết-âm làm chủ… So với âm dương của 5 vận 6 khí không hợp là sao vậy ?
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. Quỉ-Du-Khu nói như vậy là hiểu cái ñạo Âm-Dương của Trời ðất ñó. Phàm về « số » mà có thể ñếm ñược,
là cái khí âm dương ở trong con người. Nhưng chỉ có thể ñếm ñược cái « sở hợp » mà thôi. ðến như âm dương
của trời ñất, ñếm có thể ñược nghìn, mà suy ra có thể thành vạn…. Vậy không thể nào lấy số ñể suy, mà chỉ có
thể lấy « hình, tượng » ñể ví.
Hoàng-ðế hỏi rằng :
--. Xin cho biết lúc ñầu ra làm sao ?
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. Thần xem ở THÁI THUỶ THIÊN NGUYÊN SÁCH có chép rằng :
Cái khí của ðan-thiên, qua ở Mậu phận thuộc sao NGƯU-NỮ ; cái khí của Kiềm-thiên, qua Kỷ phận, thuộc sao
TÂM-VỸ ; cái khí Thương-thiên, qua ở các sao NGUY, THẤT, LIỄU,QUĨ ; cái khí của Tố-thiên qua ở các sao CANG,
ðẾ, MÃO, TẤT ; cái khí của Huyền-thiên, qua ở các sao TRƯƠNG, DỰC, LÂU, VỴ …. Như nói về Mậu-Kỷ phận, tức
là khoảng sao KHUÊ, BÍCH, GIÁC, CHẨN, mà là cửa ngỏ của Trời ñất. Tóm lại, bắt ñầu của sự biến hoá, ñạo do ñó
mà sinh ra, cần phải hiểu biết lắm mới ñược.
(2)
(1). Âm dương ở trong con người, sinh ra bởi số « 5 ». Về khí thời số « 3 ». Do « ba » mà thành Trời, do « ba » mà thành
ðất, do « ba » mà thành Người. Ba nhân với ba mà thành chín ; chín chia làm chín « DÃ » ; 9 DÃ hợp với 9 TÀNG ñể ứng với
cái tiết « sáu sáu » của Trời. ðó là âm dương của Trời, vì trời ñất cùng hợp … Mà cái số « hợp » ñó có thể ñếm ñược. – Lấy
«
hình tượng ñể ví… »
tức như ở tiết dưới viết : ðAN-NHIÊN, KIỀM-THIÊN v.v….
(2). ðây nói về sự hoá vận của 5 Hành, bắt ñầu phát sinh từ Thiên tượng ở 5 phương. ðAN, sắc xích, là khí của Hoả.
NGƯU, NỮ ở « ñộ » quí ; qua Mậu phận thuộc NGƯU-NỮ. Do ñó, mậu với quí hợp mà hoá Hoả. – KIỀN sắc vàng, là khí của
ðất. TÂM-VỸ ở ñộ giáp ; qua Kỷ phận thuộc TÂM, VỸ… Do ñó, GIÁP với KỶ hợp mà hoá Thổ. – THƯƠNG, sắc xanh, là khí của
Mộc ; NGUY, THẤT, ở ñộ NHÂM, LIỄU, QUỈ qua ñộ ðINH… Do ñó ðINH với NHÂM hợp mà hoá Mộc. – TỐ sắc trắng, là khí của
Kim ; CANG, ðẾ ở ñộ ẤT, MÃO, TẤT ở ñộ Canh… Do ñó ẤT, CANH hợp mà hoá Kim. – HUYỀN, sắc ñen, là khí của Thuỷ,
TRƯƠNG, DỰC ở ñộ BÍNH ; LÂU, VỴ ở ñộ TÂN… Do ñó BÍNH, TÂN hợp mà hoá Thuỷ. MẬU, KỶ ở trung cung, là cửa ngỏ của
Trời ðất.
-. ðỘN-GIÁP KINH nói : 6 Mậu là Thiên-môn, 6 Kỷ là ðịa-hộ, ở về ñịa phận các sao KHUÊ, BÍCH, GIÁC, CHẨN. – KHUÊ,
BÍCH ở phương CÀN ; GIÁC, CHẨN ở phương TỐN. ðó là sự bắt ñầu của 5 khí hoá ra 5 Hành… ñạo của Trời ñất rất huyền diệu,
ta nên suy xét.
-. NGỌC-SƯ nói :
Nhận ở Trời, qua một làn khí sắc mơ màng ẩn hiện, nên ta chỉ trông thấy những sắc : ðan, Kiền,
Thương, Tố, Huyền… ðến ở ðất thời thành ra cái hình của 5 Hành, nên mới thấy rõ là : Thanh, Hoàng, Xích, Bạch, Hắc….
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Hoàng-ðế hỏi :
--. Luận nói : Trời ñất là trên dưới của muôn vật, tả hữu là ðạo-lộ (ñường lối) của âm dương, xin cho biết rõ
nghĩa ñó ra sao ?
(1)
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. Luận nói về trên dưới là trên dưới của từng năm, và âm dương ở về nơi nào
(2)
Nói về tả hữu : Phàm trên thấy Quyết-âm, thời bên tả là Thiếu-âm, bên hữu là Thái-dương ; thấy Thiếu-âm,
thời bên tả là Thái-âm, bên hữu là Quyết-âm ; thấy Thái-âm, thời bên tả là Thiếu-dương, bên hữu là Thiếu-âm ;
thấy Thiếu-dương, thời bên tả là Dương-minh, bên hữu là Thái-âm ; thấy Dương-minh, thời bên tả là Thái-dương,
bên hữu là Thiếu-dương ; thấy Thái-dương, thời bên tả là Quyết-âm, bên hữu là Dương-minh....ðó là ngoảnh mặt
về phương Bắc ñể ñịnh rõ ngôi mà nói
(3)
