29
CHƯƠNG 80
PHƯƠNG THỊNH SUY LUẬN THIÊN
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Lôi-Công hỏi rằng :
--. Về khí nhiều ít, thế nào là nghịch ? thế nào là tùng ?
Hoàng-ðế dạy rằng :
--. Dương theo tả, Âm theo hữu, Lão theo trên, Thiếu theo dưới. Vì vậy, Xuân-Hạ theo về Dương thời sống,
theo về Thu-ðông thời chết. Trái lại, theo về Thu-ðông là sống. Vì vậy, khí dù nhiều ít mà nghịch, ñều thành
chứng Quyết.
(1)
(1). Khí mà thuộc Dương, thời ở bên tả là thuận ; khí mà thuộc Âm, thời ở bên hữu là thuận ; người già ăn kém, nên ở trên
là thuận, người thiếu dục nhiều, nên ở dưới là thuận. Vì vậy, về mùa Xuân-Hạ, hoặc bịnh hoặc mạch, theo về Dương là sống ;
nếu lại Âm-bịnh, âm-mạch như Thu-ðông thời sẽ chết. Trái lại thời Thu-ðông theo về Âm thời sống. Nếu lại là Dương bịnh,
Dương mạch như Xuân-Hạ thời chết. Vì vậy, khí ở con người không cứ gì nhiều ít, nếu nghịch thời sẽ thành chứng Quyết.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Chứng Quyết thuộc về Thiếu-âm, khiến người mộng càn, quá lắm thời mê.
Phế-khí hư thời khiến người mộng thấy bạch vật (các vật trắng thuộc loài KIM), thấy chém người máu chảy ;
nếu ñắc thời, thời mộng thấy binh biến.
(1)
Thận-khí hư thời khiến người mộng thấy thuyền và người bị ñắm ñuối ; nếu ñắc thời, thời mộng nằm trong
nước, như bị sợ hãi.
Can-khí hư thời mộng thấy cỏ cây nảy nở ; nếu ñắc thời, thời mộng tựa dưới gốc cây không dám ñứng dậy.
Tâm-khí hư mộng thấy ñi cứu ñám cháy ; nếu ñắc thời, thời mộng thấy lửa sáng rực trời.
Tỳ-khí hư thời mộng thấy uống ăn không ñủ ; nếu ñắc thời, thời mộng thấy ñắp tường lợp nhà.
ðó là thuộc về 5 Tạng-khí hư. Dương-khí hữu dư, Âm-khí bất túc. Vậy hợp với 5 chẩn, ñiều với Âm-dương, ñể
xét về kinh mạch.
(1)
(1). ðây nói về Âm-khí bất túc thời sinh ra chứng Nhiệt-Quyết, mà lấy “vọng mộng” của 5 Tạng làm chứng nghiệm --. Năm
Tạng thuộc về Âm, Âm-khí hư thời hình ra “vọng mộng”. --. Như PHẾ-khí hư, thời mộng thấy bạch vật, vì Phế kim, kim sắc
trắng, thấy người bị chém là cái công dụng của Kim. Nếu gặp mùa Thu-ðông mà kim vượng giúp Phế, thời Phế chưa suy lắm,
sẽ mộng thấy “binh chiến” ; ñó là vì tạng-khí thực.
THẬN thuộc Thuỷ, nên mộng thấy sự “ñắm ñuối”. Nếu gặp mùa ðông, mà Thuỷ ñến giúp Thận, thời Thận chưa suy lắm,
thời mộng thấy mằm ở trong nước ; sở dĩ “như bị sợ hãi” là do tạng-khí không yên mà sinh ra.
CAN chủ Mộc, nên mộng thấy cỏ cây nảy mọc, ñó là vì cùng một loài. Nếu gặp mùa Xuân mà Mộc lại giúp Can, thời Can
chưa suy lắm, thời mộng thấy tựa dưới gốc cây ; sở dĩ “không dám ñứng dậy” cũng là do tạng khí không yên.
TÂM thuộc Hoả, nên mộng thấy chạy chữa ñám cháy, nều gặp mùa Hạ thời Hoả tới giúp Tâm, Tâm chưa suy lắm, nên
mộng thấy lửa sáng rực trời, ñó cũng vì tạng-khí thực mà không yên.
TỲ thuộc Thổ, nên mộng thấy uống ăn không ñủ ; nếu gặp về tứ-quý, mà Thổ tới giúp Tỳ, Tỳ chưa suy lắm, nên mộng
thấy ñắp tường, lợp nhà… ðó ñều do 5 tạng-khí hư : Dương-khí hữu dư, Âm-khí bất túc. Sở dĩ cho nên có mộng hiện ra như
vậy, và gây thành chứng Quyết.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Vì vậy, chẩn có ñại phương (phép lớn). Ngồi ñứng có thường, ra vào có lối, ñể giúp ích cho thần minh ; phải
rất thanh tĩnh, xem suốt trên dưới, coi ở bát chính, xét 5 trung bộ, án mạch ñộng tĩnh ; theo xiết ñể nhận về
HOẠT, SẮC, HÀN, ÔN ; ñạo có xét rõ mới ñược dài lâu, và tới ñược cõi mười vẹn cả mười (thập toàn).
(1)
