C
HƯƠNG
16
Indonesia: Từ thù đến bạn
Khi Indonesia đứng trước tình hình những người nổi dậy đòi
phân lập vào năm 1957 thì các lái súng phương Tây đến
Singapore để bán vũ khí cho quân nổi dậy ở Sumatra và
Sulawesi. Năm 1958, Tổng lãnh sự Indonesia, Trung tướng
Jatikusomo, gặp tôi. Lúc đó tôi là lãnh tụ của phe đối lập. Tôi quả
quyết với ông ta rằng nếu chúng tôi nắm chính quyền thì những
người lái súng này sẽ bị trục xuất. Khi Đảng PAP thắng cử vào
năm 1959 tôi đã giữ lời hứa này, và Jatikusomo – một quý tộc
người Java hăng hái, lịch thiệp, thông minh và hoạt bát – đã đề
nghị tôi củng cố quan hệ hữu nghị với Jakarta bằng một chuyến
thăm chính thức. Tôi đồng ý.
Tháng 8/1960, tôi cùng đoàn đại biểu của mình được đưa
đến cung điện Mardeka, vốn là dinh cư của Toàn quyền Hà Lan,
để yết kiến Tổng thống Sukarno. Ông ta mặc bộ quân phục màu
be trang nhã, tay chống chiếc ba–toong của thống chế chỉ huy
chiến trường, còn gọi là gậy chỉ huy. Buổi sáng hôm đó ở Jakarta
trời oi bức, nóng nực và ẩm, nhưng trong cung điện không được
phép dùng quạt hay điều hòa không khí vì ông ta không thích
các thứ đó. Tôi nhìn thấy mồ hôi thấm qua lớp áo sơ mi lan cả
lên chiếc áo gi–lê áp sát dưới bộ quân phục của ông ta. Tôi ăn
mặc trang trọng như những người khác trong đoàn và cũng
thấm đẫm mồ hôi.
Ông ta là một nhà hùng biện xuất chúng, một nhà tổ chức,
tập hợp quần chúng và là một vị lãnh tụ có uy tín lớn. Tháng
2/1959, có lần trong khi đang lái xe đi từ Singapore tới Đồi
Fraser, mất bảy tiếng đồng hồ, tôi đã nghe một chương trình
