người. Điều chính yếu trong toàn bộ vụ án này có thể được
tóm lại trong mấy từ – kinh hoàng không tả được.
“Kinh hoàng, hoàn toàn trần trụi, tràn ngập mọi ngóc
ngách của vụ này từ đầu tới cuối, không chút giảm nhẹ hay
xoa dịu. Tôi đã tìm tòi, tìm tòi một cách tỷ mỉ, trong khối
lượng khổng lồ những bằng chứng, để khám phá ra đặc điểm
bù đắp nào đó, một yếu tố giảm nhẹ nào đó trong cách cư xử
của những con người này, để có thể đưa chuyện này khỏi tầm
của sự kinh hoàng và tàn bạo thuần túy, và để nâng nó, ít
nhất, lên tầm của một bi kịch. Và tôi phải thú thật là mình đã
thất bại.”
Tuy nhiên, suốt 50 năm kể từ khi chiến tranh chấm dứt, các
chính phủ kế tiếp nhau của Đảng dân chủ tự do Nhật (Liberal
Democratic Party – LDP), phần lớn các lãnh tụ của mọi chính
đảng tại Nhật, hầu hết giới học giả và gần như toàn bộ các
phương tiện thông tin đại chúng của họ đã lựa chọn thái độ là
không đề cập tới những hành vi xấu xa ấy. Không như người
Đức, họ hy vọng rằng qua nhiều thế hệ, những hành vi ấy sẽ bị
lãng quên, và các tường thuật về chuyện họ đã làm sẽ bị chôn
vùi trong đóng hồ sơ bụi bặm. Khi họ từ chối thừa nhận điều đó
với các láng giềng, người ta chẳng thể làm gì hơn ngoài việc lo
sợ rằng họ có thể lặp lại những việc kinh hoàng ấy. Chỉ đến khi
một chính phủ không thuộc đảng LDP nắm quyền năm 1992 thì
mới có một thủ tướng Nhật, ông Morihiro Hosokawa, đưa ra
một lời xin lỗi chưa đầy đủ.
