HỒNG LÂU MỘNG - Trang 970

Sau khi mang đồ nước lên, lại tiếp đến dâng lễ nguyên tiêu. Giả mẫu liền bảo: “Hãy cho
nghỉ hát. Lũ con trẻ đáng thương thực, cho chúng nó một ít canh nóng, đồ ăn nóng rồi sẽ
lại hát”.
Lại sai mang hoa quả và đồ lễ nguyên tiêu cho chúng ăn.
Lúc nghỉ hát, bà già dẫn đến hai cô xẩm kể chuyện, thường vẫn ra vào trong phủ. Hai
người đặt hai cái ghế ở bên cạnh, Giả mẫu bảo họ ngồi và đưa đàn tì bà cho họ gẩy. Giả
mẫu hỏi thím Lý và Tiết phu nhân: “Thích nghe tích gì?” Hai người đều thưa: “Tích gì
cũng được”. Giả mẫu liền hỏi:
Gần đây có học thêm được chuyện nào mới không?
Hai cô xẩm thưa: Có một chuyện về đời Ngũ đại cuối nhà Đường. Giả mẫu hỏi tên là vở
gì. Cô xẩm thưa: Vở Phượng cầu Loan.
Giả mẫu nói: Cái tên cũng hay đấy, nhưng do đâu mà có chuyện ấy? Hãy nói qua cho ta
nghe, hay thì hãy kể.
Cô xẩm thưa:
Cuối đời Đường, có một vị hương thân, người Kim Lăng, tên gọi Vương Trung, đã từng
làm tể tướng hai triều vua. Sau cáo lão về nhà, chỉ có một vị công tử tên là Vương Hy
Phượng.
Mọi người nghe nói cười ầm lên. Giả mẫu cười nói:
Thế không trùng tên với con Phượng nhà ta à? Một bà già vội đứng dậy đẩy cô xẩm nói:
Đó là tên mợ Hai đấy, không được nói bậy! Giả mẫu nói:
Cứ việc nói đi.
Cô xẩm cười đứng dậy nói:
Chúng cháu thật đáng chết! Không biết là tên mợ Hai! Phượng Thư cười nói:
Sợ gì! Cứ nói đi. Nhiều người trùng tên trùng họ chứ. Cô xẩm lại nói:
Năm ấy vị hương thân họ Vương cho công tử lên Kinh thi. Một hôm mưa to, công tử vào
trú ở một cái trại. Ngờ đâu trong trại ấy cũng có một vị hương thân họ Lý, là bạn thân với
vị hương thân họ Vương, liền giữ công tử ở lại thư phòng. Vị hương thân họ Lý không có
con trai, chỉ có một tiểu thư tên gọi là Sồ Loan, cầm kỳ thi họa, món gì cũng giỏi.
Giả mẫu nói:
Chẳng trách được gọi là phượng cầu loan. Thôi không cần nói nữa, ta đã đoán ra rồi.
Chắc là Vương Hy Phượng muốn lấy Sồ Loan làm vợ chứ gì?
Cô xẩm cười nói:
Cụ đã xem tích này rồi thì phải? Mọi người đều nói:
Truyện nào mà cụ chẳng xem! Dù chưa xem, người cũng đoán ra được.
Giả mẫu cười nói:
Truyện ấy cũng cùng một lối như các truyện khác thôi, chỉ kể những giai nhân tài tử,
chẳng có thú gì. Nói con gái nhà người ta rất tệ mạt, lại còn bảo là “giai nhân!” Toàn là
đặt chuyện, không căn cứ vào đâu cả. Cứ mở mồm ra là con nhà “hương thân”, bố không
phải thượng thư tất là tể tướng. Hễ là tiểu thư thì nhất định được yêu quí như ngọc. Tiểu
thư ấy tất là hạng thông văn chương, biết lễ nghĩa, vào bực giai nhân hiếm có. Rồi thấy
đứa con trai nào xinh đẹp, không kể họ hàng, bạn bè, lại nghĩ ngay đến việc trăm năm của
mình, quên cả bố mẹ, bỏ cả sách vở, ma chẳng ra ma, giặc chẳng ra giặc, như thế có