biểu thị cho quyền uy của chế độ trung ương tập quyền Nhà Nguyễn vẫn
sừng sững trước bao biến động của lịch sử và thách thức của thời gian.
Hệ thống thành quách ở đây là một mẫu mực của sự kết hợp hài hòa
nhuần nhuyễn giữa tinh hoa kiến trúc Đông và Tây, được đặt trong một
khung cảnh thiên nhiên kỳ thú với nhiều yếu tố biểu tượng sẵn có tự nhiên
đến mức người ta mặc nhiên xem đó là những bộ phận của Kinh thành Huế
- đó là núi Ngự Bình, dòng Hương Giang, cồn Giã Viên, cồn Bộc Thanh...
Nhìn từ phía ngược lại, những công trình kiến trúc ở đây như hòa lẫn vào
thiên nhiên tạo nên những tiết tấu kỳ diệu khiến người ta quên mất bàn tay
con người đã tác động lên nó.
Dọc theo bờ sông Hương thơ mộng là những công trình kiến trúc quan
trọng nhất của Kinh thành Huế: Nghinh Lương Đình, Phu Văn Lâu, Kỳ
Đài, Ngọ Môn, điện Thái Hòa, điện Cần Chánh, điện Càn Thành, cung
Khôn Thái, lầu Kiến Trung...
Lăng tẩm của các vua Nguyễn được xem là những thành tựu của nền
kiến trúc cảnh vật hóa. Mỗi lăng vua Nguyễn đều phản ảnh cuộc đời và tính
cách của vị chủ nhân đang yên nghỉ: lăng Gia Long mộc mạc nhưng hoành
tráng giữa núi rừng trùng điệp khiến người xem cảm nhận được hùng khí
của một chiến tướng từng trải trăm trận; lăng Minh Mạng uy nghi bình
chỉnh đăng đối giữa núi rừng hồ ao, được tôn tạo khéo léo, hẳn có thể thấy
được hùng tâm đại chí của một chính trị gia có tài và tính cách trang
nghiêm của một nhà thơ quy củ; lăng Thiệu Trị thâm nghiêm, vừa thâm
trầm giữa chốn đồng không quạnh quẽ, cũng phần nào thể hiện tâm sự của
một nhà thơ siêu việt trên văn đàn song không nối được chí tiền nhân trong
chính sự; lăng Tự Đức thơ mộng trữ tình được tạo nên chủ yếu bằng sự tinh
tế của con người, phong cảnh nơi đây gợi cho du khách hình ảnh của một
tao nhân mang nặng nỗi niềm trắc ẩn bởi tâm huyết của một nhà vua không
thực hiện được qua tính cách yếu ớt của một nhà thơ...
Bên cạnh thành quách, cung điện, lăng tẩm nguy nga tráng lệ, Huế còn
lưu giữ trong lòng bao nhiêu công trình kiến trúc độc đáo gắn liền với thể
chế của Hoàng quyền mà cách phối trí của các khoảng không gian đã tiến
đến đỉnh cao của sự hài hòa trong bố cục. Song song với Kinh thành vững
