tạo ở Mỹ trở về giúp xây dựng lại quê hương, đã nhẹ nhàng trách chúng tôi
về việc chúng tôi vội vàng liệt các quan chức Campuchia là tham nhũng.
Sophana nói “ Những người ngoài cuộc sẽ thành thiếu hiểu biết nếu họ kết
tội chính phủ Hun Sen là ‘ các anh tham nhũng, các anh không tốt’. Họ sẽ
thấy được thực tế trước khi họ nói. Nếu những người này, như Heng
Samrin và Hun Sen đều không đủ can đảm, họ đã phải chịu bỏ cuộc cách
đây từ lâu. Từ tham nhũng rất phức tạp. Quý vị phải biết tận gốc rễ . Lương
của công chức kiếm được bao nhiêu ? Một tháng chỉ 20 đô la. Chính phủ
không có tiền để trả lương cao. Vì vậy, họ có thể tiếp tục sống bằng cách
nào ? Hãy để cho những ai nói ‘người Campuchia tham nhũng’ sống ở
Campuchia một tháng, rồi họ sẽ biết được những người này không phải
tham nhũng”.
Pen Yet, Thứ trưởng Bộ Văn hóa thông tin, có ria mép, ăn nói nhỏ nhẹ đã
vung rộng hai bàn tay của ông ra để diễn tả tình trạng không thể lo liệu
được cuộc sống bằng một hình thức phải tham nhũng khác, nơi mà những
người phải mang tội nặng nhất không phải là những người Campuchia
nghèo nàn, nhưng là những người buôn đồ cổ giàu có đang tước đoạt những
bức tượng cổ của nước họ khỏi các ngôi đền Angkor.
Pen Yet nói “ Campuchia đã mất khoảng 20% các báu vật cổ cho bọn buôn
lậu và chúng tôi dự tính tham gia vào hệ thống hoạt động của Interpol để
bắt chúng. Các báu vật Campuchia chủ yếu được đưa tới London để bán
đấu giá. Hiện nay chúng tôi đang lập một danh sách các cổ vật mà chúng
tôi đã bị mất, và danh sách này sẽ được giao cho Interpol làm việc”.
Pen Yet cho biết, đất nước này là nơi có hơn 1.000 di tích cổ và đây chính
là nơi những kẻ buôn lậu lùng sục. Lắc đầu, ông nói người Campuchia
đánh cắp các cổ vật rồi bán cho những người nước ngoài, những người này
đã kiếm được món hời rất béo bở ở thị trường thế giới. Những kẻ buôn lậu
không bị một sự đe dọa nào. Cuộc nội chiến cũng gây ra sự mất mát cho
đất nước, với các phe cánh quân sự đánh cắp cố vật và đem đi mua vũ khí.
Khơme Đỏ đã bị buộc tội cuỗm đi các cổ vật bằng vàng và bạc ở Chùa Bạc
trong hoàng cung ở Phnom Penh . Một số người Campuchia đã bác bỏ lý lẽ
cho là Khơme Đỏ đã chôm chỉa cổ vật. Họ nói là những người du kích như