HUYỀN SỬ CỎ TIÊN - Trang 41

mẹ, bà từ chối với một lý do rất chính đáng không "môn đăng hộ đối". Ngài
bèn lựa lời hỏi quả phụ: "Nếu thằng bé con tôi cũng có phần cốt nhục của
bà mà lại bơ vơ không có mẹ, bà có đau lòng không. Tôi mời bà làm kế
mẫu, bà không động tâm hay sao?" Câu nói ấy của ngài Tổng đốc xoáy vào
tâm can quả phụ khiến bà không thể không nhận lời cầu hôn của vị quan
đầu tỉnh. Nhưng một rào cản mới lại xuất hiện. ấy là bố mẹ bà cứ áy náy
không có gì làm của hồi môn cho con gái. Bởi vậy, ngày tái vu quy của bà
cứ bị song thân khất mãi. Tinh ý, ngài Tổng đốc nói: "Nàng xin bố mẹ một
bộ khung cửi. Nó còn quý hơn vàng bạc nhiều". Bà quả phụ ứa nước mắt
thầm nghĩ: "Có lẽ người chồng xấu số của bà run rủi nên ngài Tổng đốc đã
đến với bà". Bà trở thành phu nhân Tổng đốc nuôi dậy Hoàng Kiến Nghĩa
như con đẻ của mình. Sự hiền thảo của bà đối với con chồng khiến ngài
Tổng đốc mừng lắm. Hơn một năm từ ngày trở thành Tổng đốc phu nhân,
bà sinh cho quan Tổng đốc một quý nữ. Đó chính là Kim Phụng. Tuy là
Tổng đốc phu nhân nhưng bà không rời khung cửi. Chính cái khung cửi ấy
đã góp phần ổn định cuộc sống thường nhật để quan Tổng đốc giữ được
chữ liêm mà nhiều vị đội mũ, đeo đai khó mà giữ được.
Từ ngày Hoàng Kiến Nghiệp về làm Tổng đốc Hải Đông, dân vùng này
thành kính coi ngài là phụ mẫu của những người canh cửi. Bởi ngài luôn để
tâm ở nơi dân. Khi đồng ruộng bị hạn, ngài cùng dân tìm cách đưa nước lên
đồng. Lúc ruộng đồng bị lụt, ngài dầm mình trong mưa cùng dân cứu lúa.
Năm nào cũng vậy, hễ lũ trên nguồn đổ về là ngài đi dọc sông Long Hà
kiểm tra đê. Những ngày chống lũ, nhiều bữa ngài ăn cơm ngay trên đê
cùng dân. Một lần, thuộc hạ của ngài mang cơm ra. Để xem cơm quan khác
cơm dân thế nào, một lão nông tò mò nhìn vào dành cơm khi thuộc hạ của
ngài vừa mở nắp dành. Thuộc hạ của ngài trừng mắt nhìn lão nông. Ngài
không bằng lòng với thái độ ấy của cấp dưới bèn sẵng giọng: "Không được
thất lễ". Sau đó, ngài xách dành cơm tới chỗ mấy người dân quê đang bày
cơm ra ăn. Ngài ngồi bệt xuống cạnh họ rồi dọn cơm ra. Những người dân
quê không thể tin vào mắt mình. Cơm quan hơn cơm dân là không độn và
mấy con rạm kho. Ngài dành cho mình một con. Còn mấy con, ngài mời
mấy ông già cùng ăn. Mấy ông già đều từ chối nhưng ngài mời cho kỳ