được việc này thì cuộc chiến sẽ vô cùng cam go và máu xương sĩ tốt cùng
bách tính đổ ra không biết bao nhiêu mà kể.
Qua mấy ngày đêm suy nghĩ bỗng nảy ra một kế ở trong đầu. Vương
bèn sai viên phó đô tổng quản chuẩn bị mấy lá thuyền cùng vài đô quân lập
tức lên đường đi Vạn Ninh khảo xét một lần nữa. Lên hướng bắc ngược gió,
thuyền cứ phải chạy vát để buồm ăn gió. Đi được chừng vài chục dặm kể từ
khi thuyền rời cảng Vân Đồn thì qua cửa Tiên Yên. Đây là vùng cửa biển có
luồng tiếp giáp với một con sông, ngược sông này bắt gặp nguồn Tam
Trĩ
[41]
. Luồng sông này thuyền giặc có thể vào nhưng càng đi ngược lên
lòng sông càng hẹp và độ sâu giảm dần. Giặc có thể lấy đường sông này đổ
quân lên bộ. Nhưng đường bộ là đường sạn đạo vô cùng hiểm trở nên chưa
bao giờ giặc bắc tiến quân bằng đường này. Ông nhớ năm Đinh Tỵ (1077)
quân thủy của giặc Tống bị giam chân tại cửa ải này, không nhúc nhích lên
được một bước. Chợt Trần Khánh Dư hỏi viên phó tổng quản:
- Ông có biết cuộc chiến năm Đinh Tỵ, đám quân thủy của giặc Tống
bị hãm ở cửa bể này như thế nào không?
Viên phó tướng lắc đầu:
- Dạ, tiểu tướng không biết. Đầu đuôi thế nào, nó có liên đới đến ta
bây giờ không xin chủ tướng cho nghe.
Nhân Huệ vương mỉm cười và nhìn lại phía cửa Tiên Yên, ông nói:
- Chẳng là mấy chục vạn quân xâm lược nhà Tống bị thái úy Lý
Thường Kiệt lập phòng tuyến sông Như Nguyệt ngăn không cho giặc sang
sông. Chúng phải đóng quân lại phía bờ bắc chờ đám quân thủy này lấy
đường Vân Đồn vào sông Bạch Đằng, rồi ngược lên Vạn Kiếp để vào sông
Như Nguyệt đón bọn kia sang sông. Vì chúng đã đóng bè vượt sông mấy
lần đều bị Lý Thường Kiệt đánh bại. Quân thủy của giặc do tướng Dương
Tùng Tiên cầm đầu dẫn quân vào Vân Đồn tức chỗ quân ta đang đóng bây
giờ. Tướng giữ ải Vân Đồn của ta là Lý Kế Nguyên. Dương Tùng Tiên đã
đánh tới trên mười trận, trận nào cũng bị Lý Kế Nguyên đánh cho đại bại.
Sau y biết là không thể vượt qua lũy ải Vân Đồn mà vào nội địa ta, đành
