Trần Ích Tắc không phải không biết thân phận của mình. Đôi khi cảm
thấy tủi thân và không phải không có lúc ân hận vì đã quy thuận thiên triều.
Nghĩ lại năm Ất Dậu mệnh nước như trứng để đầu dẳng, như vật nặng ngàn
cân treo trên đầu một sợi tóc thế mà Quốc Tuấn lại xoay chuyển được thế
nước, biến bại thành thắng, biến nguy thành an không thể không thừa nhận
đó là bậc chân tài. Trước đây ta cùng mấy người anh em đều nghi Quốc
Tuấn có lòng kia khác, hóa ra cả ta và họ đều lầm. Nếu muốn lấy ngôi nước
thì sau cuộc chiến năm Ất Dậu sao Quốc Tuấn không nhân đó mà cướp lấy
ngai vàng, dù không ưa Quốc Tuấn ta cũng phải thừa nhận anh ấy có lòng
trung với nước. Lại tới cuộc chiến tranh này, ta cứ nghĩ theo tính toán của
thiên tử (Hốt-tất-liệt), với một đội quân hùng hậu như thế, tướng tài như thế
tưởng phen này sẽ bình xong An Nam, ngôi nước sớm tối sẽ về tay ta, ai
ngờ lại hỏng cả. Dù thế nào cũng không thể không thừa nhận Quốc Tuấn là
bậc tướng siêu tuyệt. Ta đang băn khoăn không biết có nên coi Quốc Tuấn
là kẻ thù của riêng ta không?
Quả nhiên Thoát-hoan chạy về nẻo Đình Lập có ít bị đánh hơn, và
thường chỉ phải đối phó với lực lượng phục kích nhỏ hơn, Thoát-hoan nghi
đó là quân man chứ không phải quân triều đình. Dù ít bị đánh hơn, song
không vì thế mà Thoát-hoan cho phép đi chậm hoặc dừng nghỉ, mặc dù cả
tướng và quân đều kiệt sức. Thoát-hoan thường răn các thuộc cấp: “Gắng
về đến Tư Minh ta sẽ cho nghỉ ngơi dưỡng sức. Mệt cũng phải gắng mà đi.
Mệt chưa hẳn đã chết, nhưng nếu chậm, gặp giặc vào lúc này chắc là chết
đấy”. Nghe lời Thoát-hoan, đám tàn quân lê lết đi trong nhọc mệt, đói khát,
có kẻ còn mang trên mình nhiều thương tích vẫn bám lấy nhau mà đi.
Khi Thoát-hoan về cách biên giới còn khoảng non chục dặm thì quân
chạy ầm ầm từ dưới lên chen chúc nhau vít kín cả mặt đường vốn đã chật
hẹp. Hỏi ra mới biết quân Đại Việt do các tướng Trần Khánh Dư, Trần
Quốc Tảng đã cắt hậu quân thành nhiều khúc và họ đã cho quân đi tắt lên
biên ải để chặn đường về của quân thiên triều.
Nghe xong, Thoát-hoan và các tướng bủn rủn hết cả người. Lát sau,
dường như đã định thần trở lại, y ra lệnh: “Áo-lỗ-xích dẫn một ngàn quân
kỵ đi mở đường, A-ruc lấy một ngàn quân kỵ đoạn hậu. Mặc cho các quân
