tôi đã bắt đầu, tôi sẽ làm việc không kể ngày, đêm. Có lẽ tôi hỏi cô những
điều đó, cô cho là buồn cười lắm. Tôi biết cô là người tôi không nên hỏi,
nhưng tôi không còn biết ai khác để có thể hỏi nữa – trừ Arthur. Có lẽ tôi
nên hỏi anh ấy chăng. Nếu tôi…”
Tiếng nói của gã chìm đi. Chỉ mới nghĩ đến việc kinh khủng phải đi hỏi
Arthur và như vậy biến thành một trò hề là dự định đã được sắp xếp một
cách cương quyết của gã bỗng dưng sựng lại. Ruth không nói ngay. Nàng
đang quá mải nghĩ, cố liên hệ những lời nói vấp váo, thô bạo, giản đơn của
gã, với những thứ nàng thấy trên nét mặt của gã. Nàng chưa từng thấy trong
con mắt nào biểu lộ một sức mạnh lớn hơn. Đó là một con người có thể làm
được bất cứ chuyện gì – đó là điều nàng đọc thấy trong đôi mắt ấy, điều đó
không phù hợp với sự yếu đuối của những ý nghĩ mà gã vừa nói lên. Và đối
với vấn đề này, trí óc nàng khá phức tạp, khá nhạy cảm không thể đánh giá
đúng sự giản đơn của nó. Tuy nhiên, nàng cũng thấy được sức mạnh trong
chính sự mò mẫn tìm đường của trí óc kia. Đối với nàng, đó là một gã
khổng lồ đang quằn quại, đang vùng vẫy khỏi những xiềng xích trói ghì nó
xuống. Khi nói, nét mặt nàng đầy thiện cảm.
“Chính ông cũng biết đây, cái mà ông cần là học vấn. Ông phải quay lại
học hết tiểu học, rồi qua trung học đến đại học.”
“Nhưng như thế thì phải tốn tiền,” gã ngắt lời.
“Ồ!” Nàng kêu lên. “Tôi không nghĩ đến điều đó. Nhưng ông hẳn có họ
hàng, bà con nào đó có thể giúp đỡ được chứ?”
Gã lắc đầu:
“Bố mẹ tôi chết cả rồi. Tôi có một người chị và em gái. Chị tôi đã lấy
chồng, còn cô em cũng sắp sửa. Tôi chắc thế. Tôi có một lô anh – tôi là út –
nhưng chẳng người nào giúp đỡ được nhau cả. Họ lang bạt khắp nơi, người
nào cũng muốn dựng cơ đồ. Anh cả tôi đã chết ở Ấn Độ. Hai anh khác hiện
đang ở Nam Phi. Một anh nữa làm nghề săn cá voi còn một người theo
đoàn xiếc, chơi đu bay. Tôi nghĩ tôi cũng y như họ thôi. Tôi phải tự lo lấy
thân khi mười một tuổi – đó là lúc mẹ tôi chết. Tôi phải tự học, và nghĩ
rằng, điều tôi muốn biết là bắt đầu từ đâu?”
“Tôi muốn nói điều trước tiên là phải kiếm một quyển ngữ pháp. Ngữ
pháp của ông thật…” Nàng định nói “kinh khủng” nhưng nàng vội chữa
