sau khi chết đều thất bại cả ư? Trong các Kim tự tháp, vua Ai Cập chỉ lưu
lại cho ta ít di tích để bày trong các viện bảo cổ, chứ có gì khác đâu?”.
Những gắng sức ích kỷ để vĩnh tồn thì tất phải thất bại, nhưng những
gắng sức vị tha trong lúc sống thì bao giờ cũng thành công. Còn thanh niên,
thì tên ông còn nhắc tới, và những tác phẩm của ông như Tiếng gọi của
rừng, Đứa con của sói, Nanh trắng, Truyện biển miền nam… còn được trân
tàng trong mỗi tủ sách gia đình vì ai cũng nhận ông là một trong số các nhà
văn có công nhất với bọn trẻ: ông đã dạy họ bài học can đảm, mạo hiểm,
kiên nhẫn, thương người trong những truyện mà nghệ thuật hấp dẫn rất cao.
----------------------------------
Chú thích:
[1] Một khúc gỗ tròn, dài dựng đứng trên đất, người chơi lăn những cục
tròn để lật những quân ki đó.
[2]Đoan (douane): quan thuế, hải quan. (Goldfish).
[3]Theo Wikipedia thì ông thi đậu vào Đại học California tại Berkeley vào
năm ông 19 tuổi. (Goldfish).
[4]Nhan đề của nguyên tác là The Call of the Wild, bản Pháp dịch của
Louis Postif là L’appel de la forêt và bản Việt dịch của Nguyễn Công
Ái và Vũ Tuấn Phương là Tiếng gọi nơi hoang dã. (Để khỏi rườm, tôi
chỉ chú thích tên tác phẩm tiêu biểu này thôi). (Goldfish).
Tác giả Nguyễn Hiến Lê
