buồn thảm quá, cuốn dưới vì tả xã hội bằng những nét hiện thực tối tăm
quá.
Năm 1907, ông thuê đóng xong một chiếc tàu đặt tên là Snark, tính
tháng mười sẽ đi Hawai, lênh đênh trên biển miền nam Thái Bình Dương,
ghé Samoa, Tasmanio, Nouvelle Zélande châu Úc, Nouvelle Guinée, Phi
Luật Tân, Nhựt Bản, Triều Tiên, Trung Hoa, Ấn Độ, rồi về châu Âu, thăm
Đức, Áo, Nga, để nhận xét và tả đời sống hoạt động của nhân loại.
Chương trình du lịch của ông là bảy năm. Trong hai năm đầu, nằm
dưới tàu ông viết được những cuốn: Chuyến đi của tàu Snark (La croisière
du Snark), Martin Eden, truyện một chiến sĩ xã hội, Mạo hiểm (Aventures)
tả đời sống ở quần đảo Salomon, Truyện biển miền nam (Les récits des
mers du sud), Dòng dõi kiêu hãnh (La maison de la fierté) gồm những
truyện về đảo Hawai, Bình minh rực rỡ (Radieuse aurore).
Tới Hawai, hai ông bà phải ngưng cuộc du lịch vì ông mắc một bệnh
lạ: tay phù lên, lớn gấp hai, tróc một lớp da dày gấp sáu bảy lần lớp da
thường. Móng chân cũng mọc ra rất nhanh và dày. Các y sĩ chuyên môn cho
là một bệnh thần kinh, khuyên ông bớt làm việc tinh thần. Ông bà phải về
Mỹ, lập trại ở Glen Ellen.
Nghỉ ngơi ít lâu, ông lại thèm gió biển, xuống một chiếc tàu đi xuống
hải giác Horn ở cực nam châu Mỹ. Thời sướng nhất của ông là những tháng
lênh đênh trên biển, nằm dài ở boong tàu đọc sách, đọc chán thì viết. Trong
năm tháng đó, ông viết được ba cuốn: Thung lũng trăng (La vallé de la
lune), Cuộc nổi loạn của Elsineur (La mutinerie d’Elsineur) và John
Barleycorn mà nhiều chương là tự truyện của ông.
Nhiều thanh niên mới cầm bút gởi tác phẩm nhờ ông phê bình và chỉ
giáo. Ông trả lời một người:
“Có cái gì để mà nói, điều đó chưa đủ, còn phải rán diễn ý của mình
một cách khéo léo nhất, hấp dẫn nữa (…). Nếu cần tập sự năm năm mới
thành một người thợ rèn giỏi, một nghề tương đối dễ - thì phải cần bao
nhiêu năm làm việc dữ dội, mười chín giờ một ngày, nghiên cứu về hình
thức, về cách diễn, về nghệ thuật và cách luyện nghệ thuật, để cho một
người có thiên tư, có cái gì để mà nói, thành được một nhà văn có tên tuổi
trên văn đàn…? Cậu mới hai mươi tuổi, làm sao có đủ thì giờ luyện tài
