KỂ CHUYỆN CÁC VUA NGUYỄN - Trang 113

Bà Duy Tân còn cho biết thêm các chi tiết về lễ nạp phi diễn ra như sau:
Thời gian trước đó, Lưỡong Tôn Cung cho người đi thâu thập các ảnh của
các tiểu thư con các quan đại thần đem vào Nội dđể nhà vua và các bà chọn
một Hoàng Quý Phi cho hoàng thượng. Vì nhà ông Phụ Đạo họ Mai thanh
bạch, nên cô Mai Thị Vàng ăn mặc đơn giản, đứng bên cạnh một chiếc ghế
mây để chụp. Còn các tiểu thư khác, khi đứng trước máy ảnh, ăn mặc thật
lộng lẫy, đeo nhiều nữ trang quý giá, có cô còn ngồi trên một chiếc ghế có
hai con chim phụng chầu hai bên. Mặc dù vậy, cuối cùng cô Vàng lại được
tuyển ....
Lễ nạp phi được diễn ra như sau:
Giờ Tý ngày 26 tháng chạp năm Bính thìn ( 30 - 01- 1916 ) đám cưới dâu
gồm toàn phụ nữ, trong đó có 6 bà Thượng Thư mặc áo Mạng Phụ, chít khăn
vành, các bà đại thần khác và một số thị nữ cầm phất trần, bạch hạc, thiên tuế
..... đến bộ Lễ, có một xe ngọc lệ tứ mã đi theo với cờ xí linh đình.
Về phần nhà gái, cô dâu mặc áo rộng, đội khăn vành, hai món nữ trang này
được đem đến khi nạp lễ, đựng trong một cái hộp phủ khăn điều, ngoài các
thứ khác như cau lồng, rượu ché ...
Qua giờ Ngọ, sau khi cô dâu lạy bàn thờ tổ tiên và lạy cha mẹ xong, một cây
pháo quả được đốt nổ vang, báo hiệu cuộc rước dâu bắt đầu. Cô dâu cùng 6
bà Thượng Thư lên kiệu ngọc lệ tứ mã chậm rãi tiến vào cung, theo sau là
đoàn tùy tùng.
Có một điều xảy ra, mà người ta cho là điềm xấu : Khi đám rước dâu đi ra,
cây pháo chỉ nổ có một tiếng rồi tắt hẳn.
Trước lễ nạp phi, trong Nội có sai thị vệ đem ra nhà cô dâu 20 nén bạc, mấy
nén vàng, cùng 20 cây sô, sa gấm, nhiễu đủ màu, mấy nén vàng dùng để làm
đồ nữ trang và vật dùng cho cô dâu như gương, lược, hộp đựng phấn sáp ...
Kể từ ngày nạp phi, trong ba ngày ba đêm liền, tại bộ Lễ ban ngày có bày cỗ
thết các quan ta, quan tây và bà con bên nhà gái, ban đêm thì có múa bông và
ca hát, đàn địch do ban đồng ấu của Đại Nội phụ trách để cho quan khách
thưởng thức.
Sau khi được rước vào Hoàng Cung, bà phi ( tức bà Mai Thị Vàng ) chỉ có
đến bái yết hai bà đích mẫu và sanh mẫu của vua chứ không có nghi lễ gì