Tôn Thất Bình
Kể Chuyện Các Vua Nguyễn
Duc Đức
Sự Phế Bỏ Dục Đức
Những Ngày Tù Tội
Nấm Mồ Kỳ Lạ
SỰ PHẾ BỎ DỤC ĐỨC
Ngày 14 tháng 6 năm thứ ( 17 - 7 - 1883 ) , vua Tự Đức truyền đến các đại
thần trong Viện Cơ Mật bản di chiếu chỉ định con nuôi lớn tuổi nhất là Thụy
Quốc Công Ưng Chân nối ngôi, Trần Tiễn Thành là Phụ Chính Đại thần
Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết là đồng Phụ chính Đại thần . Trần
Tiễn Thành dâng sớ xin vua bỏ bớt mất đoạn liên quan đến tính nết xầu của
Dục Đức và việc Dục Đức " không đảm đương được việc lớn " , vì những ý
kiến ấy chỉ làm tổn hại đến danh dự và uy tín của người phải nắm lấy vận
mệnh của quốc gia vào thời kỳ vương triều gặp nhiều khó khăn .
Nhưng vua Tự Đức không đồng ý bỏ mấy câu ấy, mà theo nhà vua , nhầm
mục đích " nhắc " người kế vị phải tự răn mình, tu tỉnh"
Vua Tư Đức băng hà vào ngày 16 tháng ấy. Hoàng Tử là Thụy Quốc Công
vào vào điện Hoàng Phúc chịu tang. Nhưng ngày 18 , không có sự đồng ý
của Trần Tiễn Thành , Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết dâng lên
Hoàng Thái Hậu tờ hạch tội người được kế vị theo di chiếu và xin cử người
khác thay. Bản hạch tội kể ba tội lớn của Hoàng Tử là:
1- Muốn sửa di chiếu.
2- Có đại tang mà mặc quần áo màu
3- Hư hỏng , ăn chơi
Hoàng Thái Hậu Từ Dũ chấp thuận, truyền rằng:
- Tiên đế cũng biết các tật xấu của người mà mà Ngài chỉ định kế vị và hết
sức lo lắng, song sở dỉ phải chọn Hoàng Tử vì tình hình thù trong giặc ngoài
đe dọa, cần có vua đã trưởng thành để cầm quyền chính. Nhưng bởi ông
Hoàng ấy không bỏ tính xấu nên cần được thay thế.
Trong buổi thiết triều, khi Nhguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết trình
