Một sông hai nước lời khôn nói
Bốn tháng ba vua điềm chẳng lành
( Kiến Phúc ( 1883 - 1884 )
MỘT CÂU NÓI ĐỔI MẠNG ĐẾ VƯƠNG
Khi chọn Ưng Đăng về làm con nuôi, vua Tự Đức đã giao việc nuôi nấng và
dạy dỗ cho bà phi thứ ba là Học Phi. Cho nên khi trở thành vua Kiến Phúc thì
thế lực của bà Học Phi lên ngay. Nguyễn Văn Tường thấy được điều ấy nên
tìm hết cách để lấy cảm tình của bà Học Phi. Dịp may của Tường đã đến .
Kiến Phúc bị bệnh đậu mùa, bà Học Phi ngày nào cũng hầu cạnh đức vua còn
bé bỏng, từ tờ mờ sáng đến nửa đêm. Quan Phụ chính Nguyễn Văn Tường
tối tối thường đến chầu Hoàng Đế và Hoàng Mẫu. Kiến Phúc đã nhiều lần
bắt gặp thái độ là lơi giữa Nguyễn Văn Tường với bà Học Phi nên rất tức
bực.
Một đêm, Kiến Phúc giả vờ ngủ để theo dõi câu chuyện trao đổi giữa hai
người. Đến một lúc chịu chẳng nổi . Kiến Phúc kêu lên :
- Lành bệnh rồi tau sẽ chặt đầu cả ba họ nhà mi "
Ngay tối đó, sau khi uống thuốc của bà Học Phi dâng lên, nhà vua qua đời.
Cái chết của Kiến Thức tuy vẫn còn trong vòng bí mật, nhưng người đời nghi
là Nguyện Văn Tường đã đánh tráo thuốc của Thái T Viện, sau khi nghe câu
nói đầy phẫn nộ và nguy hiểm của nhà vua.
Về Thất thủ Kinh Đô cũng có đoạn miêu tả lại sự kiện dẫn đến cái chết của
Kiến Phúc:
Ngài vừa mười bảy ( 1 ) tuổi trời
Tánh tình cương nghị dáng người mảnh mai
Đại thần Phụ Chính hai ngài
Riêng phần quan Quận kiêm vai Ngự Điều
Bất phân sớm tối mai chiều
Để khi cần cấp xét liều thuốc thang
Vào ra trong chốn điện vàng
Rất là tương đắc với nàng Học Phi
Một hôm trong chốn cung vi
Quan Quận ( 2 ) cùng với Học Phi chuyện tró
