LỚP 1
ÊLIĂNG, PHILANH.
PHILANH:
Hừ, chưa từng bao giờ thấy người nào bất kham đến thế; việc
hoà giải khó khăn vô cùng mới đi đến kết quả. Người ta đã xoay hết mặt
này mặt khác, nhưng không tài nào chuyển được ông ta. Chắc là các ngài
nhà ta chưa bao giờ phân xử vụ xích mích nào kỳ quặc như thế. Ông ta nói:
“Không, thưa các ngài, tôi không thể nói khác một tí nào. Tôi đồng ý tất cả,
trừ có một việc ấy. Ông ấy bực tức nỗi gì kia chứ, ông ấy định bảo tôi thế
nào? Viết văn dở là mất cả danh dự hay sao? Ông ấy cáu với tôi, nhưng ý
kiến của tôi thì hại gì đến ông ấy? Người ta vẫn có thể là người phong nhã
mà cứ làm thơ dở như thường, điều ấy không phạm gì đến danh dự hết. Tôi
công nhận ông ấy là một người phong nhã về mọi phương diện, một người
quý tộc, một người tài ba đức hạnh, gì cũng được, nhưng một tác gia rất
kém cỏi. Nếu các ngài muốn thì tôi khen ngợi lối sinh hoạt, cách ăn tiêu
của ông ấy, ông ấy cưỡi ngựa giỏi, bắn súng giỏi, kiếm thuật cao cường,
khiêu vũ tài tình, nhưng bảo tôi khen thơ hay thì xin bái. Khi mà người ta
không có cái may mắn làm được thơ hay thì đừng có mơ tưởng làm thơ
nữa, trừ phi nếu không làm thì bị xử tử”. Sau cùng, nói mãi, hoà giải mãi,
ông ta cố gắng lắm mới nói được một câu này mà ông ta cho là đã dịu ngọt
lắm: “Thưa ngài, tôi phiền lòng vì mình khó tính quá; vì lòng quý mến ngài,
tôi rất muốn lúc bấy giờ nhận thấy thơ của ngài hay hơn”, thế là hai người
ôm lấy nhau và người ta vội vàng kết thúc vụ kiện.
ÊLIĂNG:
Ông ta có những hành động kỳ lạ quá, nhưng xin thú thực, tôi
thấy đặc biệt kính phục tính chân thật mà ông ấy tự hào, tự nó có cái gì cao
thượng và dũng cảm. Ở thời đại chúng ta, đó là một thứ đạo đức hiếm có,
tôi chỉ mong ước ai cũng được như ông ấy.
