Kết quả đã được kiểm nghiệm!”. Thứ sản phẩm có vẻ mờ ám này (mà
những người đầu tiên khám phá ra nó không hề can dự) được
quảng cáo là “được thiết kế đặc biệt để đem lại kết quả tốt đẹp
cho các cuộc hẹn và những mối quan hệ trong cuộc sống”, đồng
thời cũng rất hữu dụng cho giới bán hàng và các quản lý văn phòng.
Tôi cứ băn khoăn mãi, không hiểu ai đó sẽ cảm thấy thế nào trong
buổi hẹn hò đầu tiên với người mình thích khi người đó cứ tìm cách
xịt oxytocin vào mũi mình? Tôi ngờ rằng sự tin tưởng là rất thấp,
ngay cả sau khi họ đã xịt oxytocin. Đối với giới bán hàng và quản lý
văn phòng, có lẽ họ sẽ bị điệu ra tòa nếu sử dụng sản phẩm này.
Ta không thể đoạt lấy lòng tin nhờ một cái chai được. Niềm tin
hoàn toàn xuất phát từ chức năng chung của não bộ, và theo một số
nhà khoa học thì não bộ tiến hóa theo hai hướng song song nhau –
tính vị kỷ và tính xã hội. Oxytocin chỉ là một trong những nhân tố
ả
nh hưởng đến thế cân bằng phức tạp giữa hai hướng này. Ở khía
cạnh vị kỷ, chúng ta có trí tuệ Machiavellian
tranh giành bạn đời, thu nhập, địa vị… Còn khía cạnh xã hội đã được
quá trình tiến hóa đóng khuôn sao cho phù hợp với đời sống tập
thể, đồng thời được điều chỉnh để mang tính hợp tác. Hiện vẫn còn
nhiều ý kiến trái chiều về việc mặt nào dẫn đến quá trình phát
triển kích thước não cực lớn ở con người trong hàng nghìn năm qua.
Tuy nhiên, có một điều rõ ràng đó là: phần não bộ trí tuệ
Machiavellian, nơi khiến chúng ta hành động thuần túy vì lợi ích cá
nhân bất chấp lợi ích của người khác, chính là khía cạnh kéo chúng
ta vào các thế lưỡng nan xã hội; trong khi đó, mặt hợp tác mang tính
xã hội lại mang đến cho chúng ta cách thức để thoát khỏi chúng.
Sự tiến hóa của lòng tin
Thực chất, khía cạnh xã hội trong não bộ chúng ta được nuôi
dưỡng nhờ lòng tin. Tuy nhiên, khi quan sát cách lòng tin thể hiện ra
ngoài, thật khó biết được khả năng và mong muốn tin tưởng của
