giáo sư nổi tiếng về phẫu thuật nhưng bất tài và vô liêm sỉ, chịu nhận một
số tiền thù lao rẻ mạt, miễn sao được làm cái nghề mà anh yêu thích.
Hoàn cảnh này càng làm tăng thêm cái thế cô độc, bơ vơ và cái tâm trạng
cay đắng của con người tứ cố vô thân ấy giữa cái xã hội tư bản đang bước
vào cuộc thế chiến thứ hai. Anh sống thầm lặng chờ ngày thất bại của phát
xít Đức, cái ngày anh sẽ có thể trở về nước để làm một người công dân hữu
ích như cũ, nhưng anh không biết mình phải làm gì để cho ngày ấy chóng
đến hơn, mặc dầu anh coi chế độ Quốc xã như kẻ thù riêng của anh, một kẻ
thù không đội trời chung mà anh căm thù sâu sắc. Tình cờ gặp lại tên
Gestapo đã từng giết chết bạn bè anh và tra tấn anh dã man, Ravic quyết
tâm tìm cách giết hắn. Nhưng khi đã thực hiện được ý đồ, anh không biết
còn phải làm gì nữa: cuộc phục thù dừng phắt lại ở bình diện cá nhân.
Trong cảnh lưu lạc, anh đã tìm thấy một tình bạn và một tình yêu - cũng là
những con người cô đơn, lạc loài như anh. Và tâm hồn nhân hậu, giàu tình
thương xót của anh cũng đã tìm thấy chút hạnh phúc trong khi anh đem
mình hiến dâng một cách hào phóng và vô tư cho những tình cảm đó, cũng
như trong khi anh tự hiến dâng cho những bệnh nhân nghèo hèn mà anh
bao giờ cũng tận tình cứu chữa. Nhưng cuộc tình dang dở của anh chỉ đem
lại cho anh một bến ghé tạm thời, và con dao mổ của anh có cứu sống được
sinh mệnh của những con người nghèo khổ thì cũng chỉ để trả họ về với
kiếp sống đọa đày mà anh không thấy có cách gì làm thay đổi. Bị giam cầm
trong chủ nghĩa cá nhân, anh không thấy được cội nguồn sâu xa của những
tệ nạn mà anh ghê tởm, của những nỗi khổ của dân nghèo mà anh chân
thành thương xót: anh ngại ngần và tự thấy mình xa lạ đối với cái lý tưởng
duy nhất có thể cứu vớt họ và đem lại cho anh một lẽ sống thực sự, có thể
giải thoát anh ra khỏi cảnh cô đơn vô hy vọng: lý tưởng cách mạng vô sản.
Lẽ ra, anh có đủ những phẩm cách để tìm thấy con đường đó: anh là một
người lao động chân chính, là một người có tinh thần nhân đạo sâu sắc, lại
là một con người bị khủng bố ở tổ quốc và bị bóc lột tàn tệ ở nơi đất khách
quê người. Nhưng cũng như phần đông những người trí thức tiểu tư sản,
anh không phân biệt được thực chất của những nền chuyên chính khác hẳn
