KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 165

đổi giữa dân chúng bản xứ trên vùng đất Trung Ấn nầỵ
Để tránh sự trình bày chi tiết trở thành các khô khan, tôi sẽ tóm lược những
sản lượng chính yếu trong 3 tỉnh của chúng ta trong một bản liệt kê như
sau:
Diện tích Sản lượng Trị giá Ghi chú
Sản vật canh tác kg francs
héc-ta
Lúa gạo 105,000 210,000,000 35,000,000 Số lượng trọng tãi
Thuốc lá 4,000 5,000,000 1,200,000 Lá thuốc phơi khô
Bông vải 2,500 3,500,000 3,000,000 Đã tuốt hột
Đường mía 2,500 7,500,000 4,000,000 Đường thô
Tằm tơ 2,000 6,000 240,000 Tơ sợi thô
Muối ăn 500 70,000,000 1,200,000 Chưa tinh chế
Cây trà 400 500,000 200,000
`Trầu 200 3,000,000 1,200,000 Lá trầu tươi
Rau, trà, Trồng trọt trên các
đậu phọng ? 1,000,000 4,800,000 hửa đất nhỏ khó có
liệt kê chính xác
Cau 3,000,000 cây ? 3,000,000 Bán từng quày cau.
Dây thừng ? 1,500,000 300,000
Ngư nghiệp 1,000,000
Màu nhuộm 200,000 160,000 Cây nhuộm, dây
móc câu, rệp son
Hạt ép dầu 800,000 200,000
Thú sản 1,000,000 500,000 Da, sừng, ngà voi
117,000 304,000,000 56,000,000
Trong bảng liệt kê nầy, tôi chỉ mới đưa ra những sản vật xuất cảng. Các loại
cây gỗ xây cất chưa có thể liệt kê ra được và mặc dù có một trị giá đáng kể
việc khai thác loại sản vật nầy vẫn chưa được đặt trên một căn bản thường
xuyên. Tôi chỉ cần nêu ra rằng riêng năm 1863, đã có 6 tàu chở sang
Thượng Hải nhiều loại gỗ quý hiếm, điều nầy cho thấy nền khai thác gỗ sẽ
trở thành một nguồn lợi tức phong phú của dân chúng.