KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 251

Phòng, Đà Nẵng. và trao tặng cho chính quyền Việt Nam ở Bắc kỳ 2000
khẩu súng và đạn dược, tha các thanh niên bị Nhật bắt vì theo Việt Minh.
Ngày 1-8-1945,, đốc lý Trần Văn Lai cho phá bỏ các tượng người Pháp như
Paul Bert, Jean Dupuis, đài kỷ niệm lính tập khố xanh khố đỏ . . . ở Hà Nội.
Trong lúc còn ở Hà Nội, ông Trần Trọng Kim đã tiếp xúc đại diện của Việt
Minh để yêu cầu hợp tác nhưng bị từ chối và còn tuyên bố rằng: Việt Minh
nhất định phải thành công, nếu có hại cũng không cần, có hại rồi mới có
lợi. Dù người trong nước mười phần chết mất chín, chúng tôi sẽ lập một xã
hội mới với một thành phần còn lại, còn hơn với chín phần kia. (Trần Trọng
Kim; Hồi Ký Kiến Văn Lục-Một Cơn Gió Bụi; 1949).
Ngày 6 và 9 tháng 8 năm 1945, Hoa Kỳ dội bom nguyên tử lần đầu tiên
xuống thành phố Hiroshima và Nagaski của Nhật Bản.
Ngày 13 tháng 8 năm 1945 đảng Cộng sản Đông Dương họp tại Tân Trào ở
tuyên Quang và quyết định: đồng loạt khởi dậy, đoạt khí giới quân Nhật,
chiếm lấy chính quyền của chính phủ Việt Nam hiện tại. Tổng bộ Việt
Minh ra lời hiệu triệu.Sau khi nêu rõ Nhận Bản đã đầu hàng, quân Đồng
minh sắp vào Đông Dương, bản hiệu triệu viết:
"giờ Tổng khởi nghĩa đã đánh! Dân tộc ta đã đến lúc vùng dậy cướp lại
quyền độc lập của mình! Trước cơ hội có một không hai nầy, toàn thể dân
tộc ta phải đem hết lực lượng, dùng hết can đảm, bao quanh đạo quân giải
phóng Việt Nam, tung xương máu ra đánh đuổi giặc Nhật đòi lấy tự do
hạnh phúc cho nhân dân".(Dương Trung Quốc;Việt Nam Những Sự Kiện
Lịch Sử 1919-1945; trang 406; Nhà xuất bản Giáo dục; Hà Nội; 2001)
Ngày 14 tháng 8 năm 1945, ông Trần Trọng Kim cử ông Nguyễn Văn Sâm
làm khâm sai vào gặp chức quyền Nhật đê tiếp thâu toàn hạt Nam Kỳ.
Hoàng đế Bảo Đại tuyên chiếu hủy bỏ các hiệp ước đã ký với Pháp về chế
độ đô hộ trên khắp nước Việt Nam.
Ông Trần Trọng Kim xin từ nhiệm nhưng vẫn được hoàng đế Bảo Đại lưu
lại để xử lý thường vụ trong khi tìm người thay thế.
Hoa Kỳ chấp nhận sự đầu hàng của Nhật
Nhiều đảng phái và đoàn thể ở Sài Gòn nhóm họp đại hội hô hào đoàn kết
chống Pháp và thành lập một Mặt Trận Quốc Gia Việt Nam Thống Nhất