KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 42

cầm đầu lại tấn công quân Pháp nhưng bị quân trú phòng của Pháp đẩy lui.
Lực lượng kháng chiến của Trương Định gây lo sợ và bối rối cho quân binh
Pháp miền Tây: giết chết bá hộ Huy vì Huy được quân Pháp giao cho cai
quản một tổng ở huyện Đông Sơn trong tỉnh Gò Công mặc dù bá hộ Huy là
bạn thân của Trương Định; truyền rao xử tội những xã trưởng theo và hợp
tác với người Pháp.
Ở vùng Mỹ Tho thì có tổ kháng chiến của tri phủ Cậu, của thiên hộ Dương
cùng nhiều tổ kháng chiến nhỏ khác, tất cả đã gây khốn đốn không ít cho
quân binh đồn trú của Pháp đồng thời các tổ chức kháng chiến cũng là một
trở ngại cho việc đàm phán hòa bình của 2 bên bởi vì người Pháp nghi ngờ
rằng phía triều đình Đại Nam dụng kế hoãn binh, một mặt không chính
thức phản công trực tiếp nhưng lại xúi ngầm và yểm trợ cho các tổ chức
kháng chiến đánh phá trong khi vẫn kéo dài cuộc hoà đàm.
Thánh 8 â.l (1861), Thanh Hóa lùng bắt được 2 giáo sĩ ngoại quốc. Quan
tỉnh và viên phủ đều được thưởng gia
thăng một cấp.
Tuần phủ Gia Định là Đỗ Quang tấu trình về thành tích đánh phá chống
quân Pháp của lực lượng kháng chiến do cựu phó quản cơ Gia Định là
Trương Định cầm đầu. Tự Đức cất nhắc cho làm quản cơ rồi lãnh chức phó
lãnh binh với số dân quân hơn 6,000 người dưới quyền, chia thành 6 cơ đội.
Tri phủ Phước Tuy Nguyễn Thành Ý và thuộc hạ Phan Trung cũng mộ
được 2 cơ cộng chung 4,000 người.
Hai con của vua Cao Miên Nặc Ong Đôn là Ong Bướm, Ong Lan tranh
nhau quyền nối nghiệp.
Tháng 10 â.l (1861), án sát sứ Nguyễn Văn Nhã cùng với quân kháng chiến
của tri phủ Cậu tấn công quân đồn trú Pháp ở Cái Bè và Cai Lậy: phía Pháp
có 50 người bị bắn hạ đa số là lính tập đánh thuê cho Pháp.
Tỉnh Bình Định bắt được một giáo sĩ ngoại quốc tên là Y-ty-Anh
(ĐNTLCB; sách đã dẫn, trang 245)
Ở miền Đông, tình hình kháng chiến không mạnh như ở miền Tây. Nhưng
quân đồn trú của Pháp ở Thủ Dầu Một luôn phải đưa quân tuần tiểu quanh
vùng thường xuyên để đánh dẹp quân kháng chiến. Trong 3 tháng cuối năm