KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 80

500,000 quan tiền Pháp, thu lợi hơn 2 triệu quan và tạo ra một tầng lớp
đông đảo người địa phươnĐây là một chủ trương tệ lậu và độc hại nhất
trong chính sách thuộc địa "khai phóng" mà kẻ xâm lược từ phương Tây đã
đưa tới cho dân tộc Việt Nam kể từ khởi thủy cuộc xâm lăng chiếm đất của
họ. Chính ngay cả người Pháp cũng phải nhận rằng đây là một tội ác về cả
mặt kinh tế và xã hội : "Un autre vice, économique et social celui-là, fut
consacré en ce temps nous avons nommé l opium" tạm dịch: "một loại tội
ác khác trên bình diện Kinh Tế và Xã hội đã được thánh hóa vào thời đó
(tức là vào thời Bonard), chúng ta (tức người Pháp) đã công nhận á phiện"
(A. Schreiner đã dẫn, trang 239-240).
Ảnh hưởng độc hại của á phiện kéo dài suốt thời Pháp thuộc, tạo ra một
tầng lớp xã hội đen bao gồm thành phần buôn lậu thuốc phiện và thành
phần nghiện ngập chuyên lo hút sách cờ bạc ăn chơi làm băng hoại xã hội.
Có rất nhiều người vì nghiện á phiện mà phải tán gia bại sản đi ăn mày ăn
xin để lấy tiền đi vào tiệm hút! Giá buôn bán á phiện ngang ngửa với giá
buôn bán vàng bạc kim cương. Thành phàn nghèo khó nghiện ngập không
đủ tiền vào tiệm hút rất dễ sa ngã đi vào các con đường tội lỗi hình sự như
trộm cấp, mãi dâm, giựt cướp. Trên đường phố Sài Gòn ngày xưa, trước
ngày Pháp rời khỏi miền Nam một cách vĩnh viễn, trên các lòng lề đường
xuất hiện một kiểu mua bán mới: mua bán vẻ rách lau chùi bàn đèn hút
thuốc phiện.
Thành phần tiêu dùng vẻ rách là những dân ghiền nghèo xơ nghèo xác
không đủ tiền vào tiệm hút để lên mây về gió và vì thế khi bị cơn ghiền
hành hạ, họ chỉ có đủ một ít tiền ra lề đường mua vẻ rách để gặm nhắm cho
đỡ cơn đau đớn hành hạ. Loại vẻ rách nầy giống như mấy miếng vãi lau xe
dính dầu nhớt bụi bặm lâu ngày không được giặt giũ do mấy chú Ba người
Hoa chủ tiệm hút á phiện tung ra thị trường bán cho dân ghiền không đủ
tiền hút sái nhứt, sái nhì (tức là thuốc phiện nguyên chất hạng nhất, hạng
nhì). Vẻ rách cũng không phải rẻ bởi vì miến vẻ đó đã dược dùng để luồn
vào óng điếu hút thuốc phiện để lau chùi nhựa khói lâu ngày khắng dính
trong đó làm nghẹt ống hút. Nếu nhựa dính dầy quá đã thành nhựa dẻo thì
phải nạo nhựa ra rồi viên lại thành viên nhỏ như hạt tiêu sọ để bán sái nhì