Nguyễn đổng Chi
Kho Tàng Truyện Cổ Tích
81. TRẠNG HIỀN
Vào thời nhà Trần, ở một làng nọ bây giờ thuộc về Nam-định có một em bé
tên là Hiền. Hiền được cha mẹ cạo đầu làm tiểu, cho ở với một ông sư trên
chùa. Hàng ngày, Hiền phải hầu hạ sư, quét dọn chùa và làm các công việc
vặt rồi mới được sư dạy cho học. Thế nhưng Hiền học một biết mười, chả
mấy chốc đã nổi tiếng thần đồng.
Một hôm, Hiền quét chùa, nhân đề nghịch vào lưng một pho tượng mấy
chữ "đày ba ngàn dặm . Đêm ấy hòa thượng trụ trì nằm mộng thấy một vị
tôn giả đến từ giã mình, bảo rằng có việc phải đi xa. Tỉnh dậy hòa thượng
trong bụng lấy làm phân vân, khi nhìn thấy lưng tượng Phật có mấy chữ
Hán, đoán biết là chữ của Hiền, vội quát bắt phải lấy nước rửa ngay. Đêm
hôm ấy hòa thượng lại mộng thấy vị tôn giả tới cảm ơn mình. Từ đấy cả
chùa đều đoán Hiền sẽ làm nên sự nghiệp hơn người.
Năm 12 tuổi, Hiền đi thi và đậu luôn Trạng nguyên. Khi Hiền vào bái mạng
trước sân rồng, vua thấy Trạng bé loắt choắt trong bộ áo mũ quá khổ, bèn
phán hỏi:
- Trạng học với ai?
Hiền đáp ngay:
- Tâu bệ hạ, tôi lúc nhỏ ờ chùa không học với ai cả, chỉ khi nào không hiểu
mới hỏi nhà sư một vài chữ mà thôi.
Vua thấy Trạng đối đáp cộc lốc, cho là trẻ con chưa biết lễ phép bên cho